بورس تهران دیروزهم سرخ ماند؛ سناریوهای سه گانه جهت آینده سهام - راوه بلاگ

به گزارش خبرنگاران در شرایط فعلی سه جهت محتمل در برابر بورس تهران نهاده شده است. در یک قاب محدودیت های تراکنشی و معاملاتی بر بازارهای رقیب و کاهش فرصت های جایگزین احتمال بازگشت بورس به مدار صعودی را بالا می برد. سناریوی بعدی افزایش جریان نقدینگی به سمت صنایع کوچک تر و تداوم موج کاهشی در عظیمان است. اما سناریوی سوم می تواند تداوم فرایند نزولی بازار و تحقق برآورد ها در خصوص ترکیدن حباب بورس باشد.

بازار سهام معاملات روز یکشنبه را در ادامه فرایند کاهشی خود با افت 2 درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت. چهارمین افت متوالی نماگر اصلی بورس تهران برآیند اصلاح میانگین قیمت ها را از قله تاریخی به بیش از 7 درصد رساند. البته بهای بسیاری از سهم ها در این سیر نزولی بین 10 تا 20 درصد کاهش یافت و احساس ترس از تداوم ریزش را در بین اهالی تازه کار بازار تشدید کرد. با وجود این، آرایش سهامداران در جریان دادوستدهای روز گذشته نشان داد که موج اصلاح قیمت در بعضی از سهم ها به عمق و جدیت مورد انتظارشان نیست. در واقع، آب رفتن نسبی جریان عرضه در معاملات دیروز و برچیده شدن تعداد پرشماری از صف های فروش در برابر حضور موثر تقاضا، امیدها را در تالار سهام زنده نگه داشت. در مجموع با مشاهده تحرکات دیروز به نظر می رسد سه جهت محتمل در برابر بورس تهران نهاده شده است. سناریوی اول افزایش جریان نقدینگی به سمت صنایع کوچک تر بازار و ادامه فروش در سهام شرکت های عظیم است. سناریوی دوم اصلاح عمومی قیمت در کل بازار است و در آخرین سناریو باید قابی بدبینانه از تداوم فرایند نزولی در عموم سهم ها بست. نکته مهمی که احتمال وقوع سناریوهای بدبینانه را کاهش می دهد، محدودیت های مختلف بازارساز بر معاملات بازارهای موازی (نظیر ممنوعیت معاملات گواهی سپرده سکه و همچنین اعمال محدودیت های جدید بر تراکنش های اقتصادی) و کوشش برای حفظ جریان نقدینگی در سهام و مدیریت منابع خرد از مجرای بورس است.

سبکی جدید در معین جهت

یکی از ویژگی شاخص معاملات سهام در یکی دو ماه اخیر وجود پایدار پدیده صف بوده است. اساسا تعریف فرایند قیمت و تصمیم گیری در خصوص خرید یا فروش یک سهم به جای اتکا بر روش های معمول ارزشیابی نظیر تناسب سودآوری و قیمت یا رویکرد خالص ارزش روز دارایی و سایر مولفه های بنیادی، با عنصر صف پیوند خورده و به یکی از اصول مشترک بین قریب به اتفاق فعالان بورسی، به خصوص تازه کارهای بازار، تبدیل شده است. کمتر کسی از بین معامله گران حقیقی و حقوقی است که به طور روزانه حجم صف های خرید و فروش را دنبال نکند و موقعیت سهامداری خود را از روی صف تغییر ندهد. گرچه میزان حضور در صف عمدتا ناشی از فعالیت معامله گران حقیقی است اما بارها دیده ایم که سهامداران عظیم یا فعالان حقوقی هم از هیجان صف برکنار نبوده و نیستند و به راحتی در تراکم احساسات ناشی از صف دست به فروش بخشی از پرتفوی خود می زنند. این تغییر سبک ناشی از صف در تحلیل روزانه جریان عمومی سهام و در کلیت بازار نیز اهمیت بسزایی پیدا نموده است. به همین دلیل است که ارزش صف های فروش یا خرید در پیش گشایش و نیز حجم سفارش های بی انتها و به جامانده در انتها معاملات اهمیت بیشتری نزد فعالان سهام پیدا نموده است.

آب رفتن لشکر فروشندگان؟

معاملات دیروز چنان که انتظار می رفت با تشکیل صف های فروش در عموم سهم ها شروع شد. بر اساس برآوردهای دنیای اقتصاد در پیش گشایش معاملات روز یکشنبه ارزش صف های فروش تا 8 هزار میلیارد تومان هم رفت. این حجم از عرضه با توجه به عدم تقاضای کافی در چهار روز کاری اخیر بر نگرانی از اصلاح عمیق شاخص اضافه نمود. در نمادهای اصطلاحا لیدر بازار نسبت بسیار پایین خریدار به فروشنده به گونه ای بود که کسی انتظار بازگشت قیمت از کف روزانه را نداشت. اما خریداران به تدریج جای خود را در میان عرضه نمایندگان پرشمار پیدا و صف فروشندگان را دچار تزلزل کردند به طوری که شاخص کل هم از میانه معاملات خود را از سطح حداقلی جدا کرد و در انتها معاملات اندکی بالاتر نهاده شد.

به طور کلی، خروج سهم ها از فشار حدبیشتری فروش را می توان در اختلاف قیمت انتهای و آخرین قیمت بسیاری از نمادهای بورسی و فرابورسی و همچنین افزایش حجم صف های خرید در انتها معاملات دیروز مشاهده کرد. دیروز قیمت انتهای 34 درصد از تعداد کل نمادهای بورسی در اثر افزایش تدریجی تقاضا در طول معاملات به محدوده مثبت بازگشت. در مجموع، هر چه به انتها کار نزدیک شدیم میزان تقاضا تقویت شد و تعداد بیشتری از سهم ها را به دامنه سبز قیمت راهنمایی کرد به طوری که آخرین قیمت در 43 درصد از 308 نماد بورسی به مدار صعودی بازگشت.

عیار خروج سهام از فشار حدبیشتری را می توان در حجم سفارش های به جا مانده در صف های خرید و فروش هم به خوبی مشاهده کرد. در انتها معاملات دیروز ارزش کل صف های فروش در بورس و فرابورس به رقمی معادل 4/ 3 هزار میلیارد تومان رسید. این عدد در معاملات روز شنبه بیش از 8/ 6 هزار میلیارد تومان بود. نسبت مازاد عرضه به ارزش کل معاملات خرد هم نسبت به روز شنبه تغییر بسیار جدی را تجربه کرد. در انتها معاملات روز شنبه به اندازه 80 درصد ارزش کل معاملات، صف فروش باقی مانده بود که این نسبت در روز یکشنبه به 25 درصد کاهش یافت. مجموعه این تحرکات در کنار ارزش 6/ 13هزار میلیارد تومانی معاملات خرد بورس و فرابورس نشان داد که خریداران با جرات بیشتری در معاملات مشارکت نموده اند و تعداد فروشندگان هم کاهش قابل توجهی داشته است.

میدان داری غول های خودرویی

خودروساز های عظیمی چون سایپا و ایران خودرو پرتقاضاترین سهم های دو روز اخیر بوده اند. دوری از تابلوی معاملات از اواخر اسفند سال قبل، نسبت بالای افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها و در نهایت رقیق شدن قیمت سهام این دو غول خودرویی توجه بیشتر اهالی بورسی را برانگیخته و عملا توزیع نقدینگی را به سمت این دو سهم منحرف نموده است. در انتها معاملات دیروز بیش از 900 میلیارد تومان تقاضا به نماد این دو شرکت اختصاص پیدا کرد. تقاضای بالقوه در این دو نماد را می توان معیاری از وجود پول های پارک شده در بازار دانست که تصمیمی برای خروج از تالار سهام ندارند و با وجود ترس از اصلاح در عموم سهم ها منتظر اتخاذ موقعیت خرید با بازگشت جو عمومی بازار و تشکیل دوباره صف های خرید هستند.

سناریوهای سه گانه جهت آینده سهام

در مجموع، تحرکات دیروز نشان داد که فرایند آینده قیمت ها را می توان در قالب سه جریان کلی دسته بندی کرد. در سناریوی نخست باید به مواضع غیرمنطقی سهامدارانی اشاره نمود که اساسا به صف حساسیت نشان می دهند و در لحظه موقعیت سهامداری خود را بی آنکه جهت اطلاعات و عوامل اثرگذار بر بازار و صنعت دستخوش تغییر خاصی شده باشد، تغییر می دهند. این گروه که عمدتا شامل تازه کارهای بازار هم می گردد، به دلیل ارزیابی های شتابزده و سطحی از فرایند قیمت سهم و تکیه بر سواد سماعی و اطلاعات پراکنده در شبکه های اجتماعی سرمایه های خود را در صف به حراج می گذارند یا جادوی رنگ سبز قیمت ها بر تابلوی معاملات می شوند. این موج اصلاحی درسی بود برای کسانی که روی سرخ بازار را ندیده بودند و عنصر ریسک را از بازی های معاملاتی خود بیرون گذاشته بودند. اما این موج اصلاحی نشان داد که خطر همیشه در کمین سرمایه هایی است که بی گدار به آب می زنند و توده وار عمل می نمایند. پس در این سناریو خطری اگر سهام را تهدید بکند بیشتر ناشی از رفتار تازه کارهاست که صف ها را ملاک تصمیم گیری قرار می دهند. البته باید توجه داشت که هیجان فقط مختص بورس بازان کم تجربه نیست بلکه می تواند جریان عمومی را هم با خود همراه کند و پای بسیاری از فعالان حقوقی و حرفه ای را به میدان بکشد. در مجموع، مهم ترین عامل موثر در این سناریو ترس تازه کارها و صف نشینی های غیرمنطقی از سوی کسانی است که تا هفته پیش برای سهمی با قیمت 2600 تومان صف طولانی ترتیب می دادند و با تغییر جهت بازار همان سهم را طی روز گذشته به نصف قیمت در صف فروش می فروختند؛ در حالی که واقعا تغییر بااهمیتی در درون شرکت رخ نداده بود. طی روزهای اخیر و در موج اصلاحی بازار نشانه های پررنگی از بهبود تقاضا و کاهش جریان عرضه در صنایع کوچک و متوسط به چشم می خورد. در واقع، فشار سنگین عرضه در سهام عظیم زیرمجموعه فلزات، معدنی ها، پالایشی ها و بانکی ها و عدم شکل گیری تقاضای موثر در مقابل جولان غول های خودرویی، صف های خرید دارویی ها و همچنین مازاد تقاضا در سهام گروه غذایی، احتمال وقوع این سناریو را جدی تر می نماید. این برآورد از آینده بورس با توجه به جبران بخشی از جاماندگی صنایع عظیم از ابتدای سال و رشد سریع تر شاخص کل در رالی دو ماه اخیر تقویت هم می گردد. برآورد در خروج مضاعف دولت از تخصیص دلار 4200 تومانی به شرکت های دارویی و سایر صنایع مشمول این سیاست این سناریو را متحمل تر از قبل هم نموده است.

سناریوی سوم را می توان در اصطلاح حباب بورس خلاصه کرد. این سناریو که از ماه ها قبل از سوی شمار زیادی از تحلیلگران و اقتصاددانان مطرح شده به مانعی روانی در ذهن بورس بازان تبدیل شده و ترس از اصلاح شدید شاخص را به زیر پوست بازار تزریق نموده است. در نتیجه، با هر موج عرضه ای در بازار خیل عظیمی از سهامداران به خیال ترکیدن حباب بورس عزم خروج از بازار را در سر می پرورند. اما به دلایل متعددی همچون سرکوب بازارهای رقیب، کاهش نرخ سود و ارزان شدن اعتبار در 30 تا 40 درصدی و بحران ناشی از کرونا و کاهش شدید بهای نفت، حمایت از بازار سرمایه را برای سیاست گذار به نیازی مبرم بدل ساخته و از این منظر، احتمال وقوع اصلاح بسیار جدی را به عقب رانده است. همچنین رشد فزاینده ضریب نفوذ بورس در بین آحاد مردم و همچنین کوشش دولت برای آزادسازی سهام عدالت به حامیان ساختاری شاخص بورس بدل شده اند.

در بازار یکشنبه چه گذشت؟

در روزی که شاخص سهام با افت 2 درصدی روبرو شد، 66 درصد از سهام بورسی قرمزپوش شدند و در مقابل تنها 34 درصد از سهام معامله شده در این بازار با رشد قیمت انتهای همراه شدند. در میان صنایع 39گانه بورسی نیز شاهد افت میانگین قیمت ها در 24 گروه بودیم. در این میان گروه استخراج نفت و گاز با تک نماد حفاری در قعر جدول بازدهی نهاده شد و افت حدود 5 درصدی را تجربه کرد. پس از آن نیز استخراج سایر معادن شاهد کاهش 5/ 4 درصد شاخص صنعت خود بود. در مقابل اما گروه اطلاعات و ارتباطات با تک نماد های وب رشدی به میزان 6/ 4 درصد را تجربه کرد.

همگام با بازیگران

روز گذشته مطابق با سنت دیرینه بازار در روزهای منفی این معامله گران حقوقی بودند که خالص ارزش خرید را به نام خود ثبت کردند. از این رو روز گذشته در مجموع 658 میلیارد تومان نقدینگی در جهت حقیقی به حقوقی جابه جا شد. طی معاملات روز یکشنبه بورس تهران، در میان صنایع 39گانه، بیشترین خالص خرید معامله گران عمده در سهام زیرمجموعه گروه بانک ها و موسسات اعتباری رقم خورد. به این ترتیب دیروز بانکی ها شاهد جابه جایی 251 میلیارد تومان نقدینگی در جهت حقیقی به حقوقی بودند. پس از آن معدنی ها شاهد انتقال حدود 126 میلیارد تومان نقدینگی از سبد سهام بازیگران خرد بازار به پرتفوی حقوقی ها بودند. دیگر گروه های کامودیتی محور نیز روز گذشته شرایط مشابهی را تجربه کردند و در اولویت های بعدی لیست خرید حقوقی ها جای گرفتند. در مجموع سه گروه فلزات اساسی، فرآورده های نفتی و محصولات شیمیایی حمایت حقوقی ها به 288 میلیارد تومان رسید تا در این روزهای منفی فشار بیشتری متحمل بازار سهام نگردد.

در آن سوی بازار اما سهامداران خرد به خرید خود در سهام گروه های کوچک ادامه دادند. در این راستا گروه رایانه به اولویت اصلی خرید حقیقی ها تبدیل شد و خالص تغییر مالکیت 6 میلیارد و 700 میلیون تومانی را تجربه کرد. پس از آن این غذایی ها بودند که با بیشترین خالص خرید از سوی معامله گران خرد همراه شدند و جابه جایی 25 میلیارد تومانی در جهت حقوقی به حقیقی را تجربه کردند.

در میان بنگاه های بورسی، بیشترین خالص خرید معامله گران عمده با جابه جایی 482 میلیون سهم به ارزش 96 میلیارد و 300 میلیون تومان از آن نماد معاملاتی بانک تجارت شد. بانک ملت دیگر سهام بورسی بود که در اولویت اصلی حقوقی ها نهاده شد و شاهد جابه جایی 48 میلیون و 500 هزار سهم به ارزش 84 میلیارد و 250 میلیون تومان در جهت حقیقی به حقوقی بود. در نماد معاملاتی شرکت ملی مس ایران نیز دیروز شاهد انتقال حدود 73 میلیارد تومان نقدینگی از سبد سهام معامله گران خرد به پرتفوی حقوقی ها بودیم. در آن سوی بازار اما نماد معاملاتی شرکت خدمات انفورماتیک با خالص خرید حدود 93 میلیارد تومانی توسط حقیقی ها همراه شد. این فرایند در سهام شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس به جابه جایی 16 میلیون و 560 هزار سهم به ارزش 25 میلیارد و 450 میلیون تومان از پرتفوی حقوقی ها به سبد سهام معامله گران خرد بازار همراه شد.

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت