چندهمه گیری یا سیندمیک چیست؟
به گزارش راوه بلاگ، یک طرف ویروس سارس-کرونای-2 همین عامل کووید-19 است و یک طرف بیماری هایی که پیش از ظهور کرونا در جامعه وجود داشته اند و این دو عامل بر بستر یک نابرابری اجتماعی عمیق بر هم اثر می گذارند.
دانشمندانی که با مفهموم چندهمه گیری موافقند می گویند همه گیری کرونا فقط با راهکار های پزشکی برطرف نمی شود
در ما های اخیر در کشور های مختلف دنیا بر حسب اینکه ابتلا به کرونا کاهش یا افزایش داشته مقررات بهداشتی آسان تر یا سخت گیرانه تر شده اند. درحالیکه آمریکا و اروپا شاهد افزایش چشمگیر ابتلا هستند و محدودیت ها را بیشتر کرده اند، نیوزیلند به پایین ترین درجه هشدار رسیده است.
با این حال بسیاری از دانشمندان و کارشناسان سلامت این اقدام ها را ناکافی تر از آن می دانند که جلوی شیوع این ویروس را بگیرند. ریچارد هورتون سردبیر نشریه علمی لنست اخیرا در سرمقاله ای در همین مجله نوشت: تمرکز همه مداخلات ما بر بستن راه های انتقال ویروس برای کنترل شیوع این عامل بیماری زا بوده است.
به عقیده او نباید کرونا را همه گیری دنیای (پاندمیک) دانست بلکه باید آن را چندهمه گیری (سیندمی) در نظر گرفت.
چند همه گیری یا سیندمیک چیست؟
این در واقع ترکیب دو واژه پاندمی (همه گیری دنیای) و سینرژی (هم افزایی) است و در اصل به این معنی است که همه گیری فعلی فقط همه گیری کرونا نیست بلکه ترکیب چند همه گیری است.
هر چه که باشد ماجرای این همه گیری اصلا ساده نبوده است. یک طرف ویروس سارس-کرونای-2 همین عامل کووید-19 است و یک طرف بیماری هایی که پیش از ظهور کرونا در جامعه وجود داشته اند و این دو عامل بر بستر یک نابرابری اجتماعی عمیق بر هم اثر می گذارند.
سازمان ملل هشدار داده که لطمه و زیان کرونا بیشتر برای تهی دستان دنیا بوده است
به گفته آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل، همه گیری کرونا در ابعاد نامتناسبی به آسیب پذیرترین افراد لطمه زده است، به تهی دستان، شاغلان فقیر، زنان و بچه ها و معلولان و دیگر گروه های به حاشیه رانده شده.
وقتی یک بعلاوه یک بیشتر از دو می شود
سیندمیک واژه جدیدی نیست. نخستین بارانسان شناس طبی آمریکایی مریل سینگر این واژه را در دهه نود میلادی بکار برد در توضیح شرایطی که بَرهم کُنش دو یا چند بیماری به شکلی است که آسیبش بیشتر از مجموع آسیب های هر بیماری بتن هایی است.
پروفسور سینگر گفت شرایط اجتماعی و محیط زیستی این بَرهم کُنش را تسهیل می کند به این شکل که دو بیماری را طوری با هم ترکیب می کند که جمعیت را آسیب پذیرتر کند.
پروفسور مریل سینگر واژه چندهمه گیری را در دهه نود میلادی ابداع کرد
ایده چندهمه گیری بیش از دو دهه پیش شکل گرفت زمانی که پروفسور سینگر و همکارانش در باره مصرف مواد مخدر در طبقات کم درامد آمریکا تحقیق می کردند و دیدند بسیاری از کسانی که مواد مخدر تزریق می کردند از بیماری های دیگری مثل سل و بیماری های آمیزشی هم در رنج بودند.
آن ها می خواستند بدانند بیماری های همزمان چه تاثیری بر سلامت می گذارند و به این نتیجه رسیدند که در برخی موارد ترکیب بیماری ها آسیب ها را بیشتر می کند.
پروفسور سینگر می گوید: ما داریم می بینیم که کرونا چطور در کنش متقابل با بیماری های قبلی فردِ مبتلا مثل دیابت، سرطان، مسائل قلبی و بسیاری عوامل دیگر قرار می گیرد. عوارض منفی چنین شرایطی را در ابعاد بسیار بزرگتری در اقشار فقیر، کم درآمد و اقلیت های قومی می بینیم.
تاثیر شرایط اقتصادی-اجتماعی
تیف آنی کنی پژوهشگر دانشکاه لاوال کانادا می گوید عوامل خطرساز کرونا مثل دیابت و چاقی در افراد کم درآمد شایعترند. کنی در باره جوامع مناطق قطبی مطالعه می کند که ناامنی غذایی، گرم شدن کره زمین و مسکن نامناسب تهدیدشان می کند.
او گفت چنین شرایطی رعایت توصیه های بهداشتی مثل شستشوی مرتب دست و رعایت فاصله اجتماعی را سخت می کند.
فقر رعایت توصیه های بهداشتی مثل شستن مرتب دست و فاصله اجتماعی را سخت می کند
اما مگر این در تمام بیماری ها صادق نیست که معمولا بیشتر اقشاری را مبتلا می کنند که دسترسی کمتری به امکانات بهداشتی و درمانی و آموزشی و تغذیه ای دارند؟ و مگر این نیست که این بیماری ها تقریبا در همه موارد وقتی با بیماری دیگر همزمان یا به بیماری زمینه ای اضافه شوند شدتشان بیشتر می شود؟
کنی می گوید الزاما همیشه اینطور نیست: شواهد روزافزونی وجود دارند که سرماخوردگی و آنفلوآنزا ضدچندهمه گیری هستند. یعنی اگر کسی همزمان به هر دو ویروس آلوده شود فقط به یکی مبتلا می شود.
تغییر رویکرد
خانم کنی با تجزیه و تحلیل شرایط از منظر چندهمه گیری توضیح می دهد که ما می توانیم بجای رویکرد های کلاسیک همه گیرشناختی به خطر انتقال بیماری به فرد، آن فرد را در بستر اجتماعی اش در نظر بگیریم نه در خلا.
با این دیدگاه بسیاری از کارشناسانی موافقند که معتقدند برای محدود کردن گسترش ویروس کرونای جدید و پیامد های آن، توجه به شرایط اجتماعی ای که برخی گروه ها و اقشار را در مقابل این بیماری آسیب پذیرتر می کند اهمیت حیاتی دارد.
پروفسور سینگر می گوید: اگر ما واقعا می خواهیم به این همه گیری که تاثیرش بر زندگی سلامت مردم و اقتصاد مخرب بوده خاتمه دهیم و نقطه خاتمهی برای همه گیری های آینده بگذاریم، درسی که باید بگیریم این است که باید به شرایط زیربنایی که چند همه گیری را ممکن می کنند رسیدگی کنیم.
باید به عوامل ساختاری که باعث می شود دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی و تغذیه مناسب برای فقرا سخت شود رسیدگی کنیم.
کرونا بر مبتلایان به بیماری هایی که ممکن است قابل پیشگیری باشند تاثیر شدیدتری می گذارد
پروفسور سینگر می گوید برای جلوگیری از همه گیری های بعدی تغییر رویکرد ضروری است: اگر به دست اندازی به زیستگاه های حیات وحش ادامه دهیم چه در نتیجه گرم شدن کره زمین چه در نتیجه جنگل زدایی، این همه گیری ها ادامه خواهند یافت.
ریچارد هورتون سردبیر لنست هم موافق است: فرقی نمی کند که درمان ها چقدر موثر باشند یا واکسن چقدر مصونیت بدهد، جستجو برای یافتن یک راهکار پزشکی به نتیجه ای نخواهد رسید.
تا وقتی دولت ها سیاست هایی را برای کاهش نابرابری های عمیق اجتماعی طراحی نکنند جوامع ما هیچوقت از خطر این بیماری واقعا مصون نخواهند بود.
منبع: فرادید