نگاهی به مجموعه نویافته زیرزمینی قوشچی ارومیه

به گزارش راوه بلاگ، بافت این شهر را ارتفاعات غربی شهر و دریاچه ارومیه در شرق احاطه نموده است، چشم انداز دریاچه ارومیه، منظره زیبایی را در حین ورود به این شهر ایجاد می نماید، برای رسیدن به محل مجموعه زیرزمینی و صخره ای باید از میان بافت مسکونی عبور کرد و در موازات مسیلی که از میان شهر عبور می نماید و قبل از رسیدن به سه راهی قوشچی-قره باغ در جهت جاده قدیم قوشچی-سلماس حرکت کرد، این سازه به فاصله حدود 6 کیلومتری شمال غرب شهر قوشجی و و در مجاورت جاده دسترسی خط لوله گاز واقع شده است.

نگاهی به مجموعه نویافته زیرزمینی قوشچی ارومیه

ویژگی های معماری

مجموعه صخره ای قوشچی در زیر بستر سنگی یک مخروط افکنه طبیعی منشعب از کوه ایجاد شده و ورودی آن به شکل مستطیلی نامنظم است که به مرور زمان تخریب شده و ورود به فضای داخلی به سختی امکان پذیر است. بعد از ورودی فضای چهار گوشی قرار گرفته است که به عنوان فضای راهروی اصلی دخمه بوده، این فضا با سه اتاق اطراف در سمت راست و چهار اتاق در سمت چپ در ارتباط است.

سطح کف، سقف و دیواره های آن تقریبا صاف است، سقف آن در همه قسمت ها به صورت تخت ایجاد شده با این وجود تورفتگی های کوچک طاق مانندی در بعضی قسمت ها مشاهده می گردد.

مجموعه زیرزمینی اصلی

ورودی اصلی این مجموعه در ضلع غربی مخروط افکنه واقع شده است و بر اساس شواهد موجود می توان ادعا کرد که احتمالا این سازه در سمت غرب از امتداد بیشتری برخوردار بوده است.

تخریب ناشی از حفاری محل جاگذاری لوله انتقال گاز و احتمالا کنجکاوی کارگران برای دستیابی راحت تر به درون سازه منجر به تخریب قسمت هایی از سازه و ورودی اصلی آن شده است، به همین دلیل این سازه دارای ورودی منسجم و متناسب با کل مجموعه نیست.

بعد از ورود به مجموعه، راهروی صخره ای قرار گرفته، این راهرو با طول تقریبی نزدیک به 25 متر در امتداد غرب به شرق ایجاد شده است، راهرو به شکل کریدور مستقیمی تا انتهای مجموعه امتداد یافته و ارتفاع آن در بلندترین قسمت ها نزدیک تر به دو متر است.

عرض کریدور نیز در بیشتر قسمت ها به حدود 180 سانتی متر می رسد علاوه بر این تعداد دو نورگیر یا هواکش در این سازه به چشم می خورد که هر دو این نورگیرها مستقیما به راهروی اصلی منتهی می شوند.

نورگیر اول در ضلع غربی و در بخش ابتدایی گوردخمه در فاصله بین اتاق های اول و دوم قرار گرفته است، نورگیر دوم در ضلع شرقی و در انتهای سازه و تقریبا پس از پایان اتاق ها، بعد از اتاق هفتم و در فاصله تقریبا 5 متری انتهای اتاق هفتم واقع شده است.

جمع بندی

شناسایی و آنالیز مجموعه دستکند زیرزمینی قوشچی از نظر روشن شدن بعضی زوایای تاریک تاریخ معماری و هنری منطقه شمال غرب ایران بسیار مهم و قابل توجه است.

با وجود این که فعالیت ماشین آلات شرکت گاز منطقه، در جهت احداث این دستکند صخره ای، باعث آسیب زدن به ورودی اصلی آن شده ولی همین امر منجر به ایجاد جهت نسبتاً مناسب دسترسی به این اثر قابل توجه معماری صخره ای در شمال غرب کشور شده است.

با توجه به کشف نشدن بقایا و مدارک سفالی در داخل مجموعه صخره ای قوشچی تاریخ گذاری زمان احداث آن بسیار سخت است، به نظر می رسد با توجه به ویژگی های معماری و تیپولوژی این اثر بتوان زمان احداث آن را در بازه زمانی دوران تاریخی و یا دوران اسلامی تاریخ گذاری کرد.

در دوران جنگ جهانی اول این محل از سوی قوای روسی به عنوان انبار مهمات جنگی مورد استفاده قرار می گرفت، با توجه به اهمیت آنها مراحل مستندنگاری و تهیه پرونده برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور از سوی همکاران معاونت میراث فرهنگی آذربایجان غربی در دست اقدام است.

با سامان دهی این مجموعه، جهت دسترسی به آن، ساماندهی فضای داخلی، تخلیه نخاله های داخلی، تامین نور فضاهای درون مجموعه و معرفی و شناسایی آن، می توان از آن به عنوان یکی از آثار ارزشمند تاریخی برای جذب هرچه بیشتر توریست داخلی و خارجی استفاده کرد.

به نظر می رسد به منظور اطمینان از کارکرد این فضاهای دست کند زیرزمینی و تاریخ گذاری و آنالیز و مطالعه دقیق تر آن، کاوش های باستان شناسی در این محوطه اجتناب ناپذیر است.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

منبع: گردشبان
انتشار: 15 مرداد 1400 بروزرسانی: 15 مرداد 1400 گردآورنده: raveblog.ir شناسه مطلب: 2006

به "نگاهی به مجموعه نویافته زیرزمینی قوشچی ارومیه" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "نگاهی به مجموعه نویافته زیرزمینی قوشچی ارومیه"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید