راه های مناسب درمان خار پاشنه - راوه بلاگ

خار پاشنه چیست؟

خار پاشنه عارضه ای دردناک و آزارد هنده است و در ابتدا و برای درمان آن باید آن را به درستی بشناسید. این خار در واقع نوعی زائده استخوانی است که از رشد بیش از حد لبه های استخوانی در ناحیه پاشنه پا ظاهر می گردد. این زائده محصول پیوسته رسوب کلسیم در لبه استخوان پاشنه پا است. به شکلی که پس از مدتی تبدیل به یک لبه تیز و آزارد هنده خواهد شد. زیرا همین لبه تیز استخوانی رسوب شده در پاشنه حین حرکت به بافت های نرم اطراف خود فشار می آورد.

دلیل به وجود آمدن خار پاشنه

خار پاشنه در دسته بندی مسائل استئوفیت ها قرار می گیرد. در علوم ارتوپدی به رشد استخوانی زائد بر روی استخوان طبیعی اصطلاحاً استئوفیت گفته می گردد. به این ترتیب این استئوفیت ها استخوان های اضافی محصول رسوب کلسیم هستند که در لبه سطوح مفصلی ایجاد می شوند. تداوم رشد این زائده های استخوانی باعث پیدا شدن خارهای استخوانی خواهد شد. این خارها در بخش های مختلف بدن مانند میان مهره های ستون فقرات و یا لبه مفصل زانو ظاهر می شوند. در شرایط اولیه این استخوان های اضافی استئوفیت ها دردناک نیستند، اما در ادامه و با ساییده شدن بر استخوان های طبیعی حین حرکت باعث تحریک بافت های نرم و اعصاب خواهند شد.

کارشناس فیزیوتراپی ماهان فشارهای اسکلتی را به عنوان زمینه اصلی رشد زائده های استخوانی معرفی می نماید. به عنوان مثال زمانی که مفاصل در اطراف استخوان پاشنه پای شما برای مدت طولانی در معرض کشیدگی و یا فشار خیلی زیاد باشند، عملاً تحت تأثیر این انتشار بازتر شده و لبه استخوان رهاتر است. این شرایط مقدمه ای برای رسوب کلسیم و پیدا شدن خار پاشنه در مدت زمان طولانی است. راه رفتن های طولانی با کفش نامناسب، دویدن غیراصولی، پریدن بر روی سطوح سخت به شکلی که استخوان های پا تحت فشار باشند، وزن زیاد از جمله مهمترین دلایل برای پیدا شدن عارضه خار پاشنه هستند.

راه حل برای درمان خار پاشنه بدون جراحی

به وسیله فیزیوتراپی و البته اجرای هدفمند تمرینات و حرکات می توانیم انواع عارضه های استئوفیتی (خارهای استخوانی) را درمان کنیم. درمان دیسک کمر و حتی آرتروز گردن از این دست موارد است. البته در این مطلب قصد داریم تا به نوع خاصی از این زائده های استخوانی ظاهر شده در پاشنه پا بپردازیم.

وقتی فشار بیش ازحد بر پا زمینه ساز خار پاشنه است، قاعدتاً برطرف این فشارها برترین راه حل برای درمان خار پاشنه خواهد شد. به عنوان مثال کسانی که اضافه وزن دارند، قطعاً می توانند با رعایت رژیم غذایی و انجام بعضی ورزش ها از فشار بر استخوان پاشنه پای خود کاسته و خار پاشنه را درمان نمایند. در عین حال پوشیدن کفش های مناسب و طبی، پرهیز از پوشیدن دمپایی برای مدت طولانی نیز از راه حلهای ساده اما مؤثر برای درمان خار پاشنه هستند. از نگاه کارشناس فیزیوتراپی ماهان برترین راه حل مؤثر برای تسکین درد و درمان خار پاشنه موارد زیر هستند:

• کشش فاسیای کف پا
• کشش تاندون آشیل
• انجام حرکات تعادلی با پا از قبیل گرفتن اتوماتیک در پا و یا نوشتن حروف الفبا
• استفاده از آتل شبانه
• استفاده از کمپرس سرد و گرم
• شاک ویو تراپی

علاوه بر این موارد استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، تزریق کورتیزون، کاهش وزن و استراحت مناسب به همراه اجرای حرکت های مناسب ورزشی و… در درمان خار پاشنه مؤثر هستند.

حرکت کشش فاسیای کف پا

یک حرکت ساده اما کاملاً تأثیرگذار برای درمان خار پاشنه است که بیمار به تنهایی قادر به انجام آن است. کارشناس فیزیوتراپی ماهان این حرکت ها را مؤثرترین روش اکتیو برای تسکین دردها و حتی درمان خار پاشنه معرفی می نماید که با استفاده از یک باند پهن در کف پا و کشش آن از هر دو سمت اجرا می گردد. گاها از این حرکت برای درمان زانو درد نیز استفاده شده است.

برای انجام حرکت کششی فاسیای کف پا کافی است بر روی زمین بنشینید و پاهای خود را دراز کنید. سپس یک باند پهن که می تواند یک تکه پارچه و یا حوله باشد را در حد فاصل کف پا تا زیر انگشتان پا قرار دهید. دو لبه باند را گرفته و به سمت خود بکشید به طوری که انگشتان پا به سمت صورت شما نزدیک شوند. این حرکت را روزی 7 و یا 8 مرتبه و هر بار به مدت 30 ثانیه تکرار کنید.

حرکت کشش تاندون آشیل

کشش تاندون آشیل به سادگی و بدون احتیاج به هیچ ابزاری و تنها متکی بر مهارت و دقت بیمار انجام می گردد. برای اجرای این حرکت بر روی هر دو پای خود بایستید. یک پا را کمی جلوتر از پای دیگر قرار دهید. دقت کنید که در تمام مدت زمان اجرای این حرکت نباید کف هیچکدام از پاها از روی زمین بلند شوند. حالا زانوی پای جلویی را خم کنید. آن قدر که کشیدگی را در بخش پاشنه پاهای خود احساس کنید. تا زمانی که در این حالت هستید و کف پاهای شما از روی زمین بلند نمی شوند، تاندون آشیل تحت کشش قرار گرفته که برای تسکین درد و درمان خار پاشنه مؤثر است. این حرکت را روزی 7 الی 8 بار و هر بار به مدت 30 ثانیه انجام دهید.

انجام حرکت های تعادلی با پا

برای درمان خار پاشنه باید بخش استخوانی و مفصلی آن را وادار به حرکت های کششی و متنوع نماییم. در فیزیوتراپی از روش های متنوع برای ایجاد این حرکات تحت کشش استفاده می گردد. مانند تمریناتی که بر پایه حرکت های تعادلی پا قرار دارند:

• روی زمین و یا صندلی بنشینید و سعی کنید تا با انگشت های پا اتوماتیکی را از روی زمین بردارید و آن را برای مدت 5 ثانیه یا بیشتر در میان انگشتان پا نگه دارید.
• روی زمین و یا صندلی بنشینید و سپس پای خود را بالا آورده و سعی کنید تا در هوا به حالت معلق چیزهایی بنویسید. مثلاً می توانید نوشتن حروف الفبا به وسیله پا را شبیه سازی کنید. دقت کنید که هدف از اجرای این حرکت، کشش تاندون آشیل است. پس تا آنجا که می توانید مچ پای خود را در نوشتن حروف الفبا تکان دهید.

آتل شبانه برای درمان خار پاشنه

هر میزان کشش تاندون در ناحیه پاشنه پا مؤثرتر و طولانی تر باشد، تأثیر آن برای درمان خار پاشنه بیشتر است. برای این منظور ابزاری ساده با عنوان آتل شبانه خار پاشنه ابداع شده است. این آتل نوعی پوشش کف پا است که در نوک آن یک بند تعبیه شده است. از این بند برای تحت فشار نگهداشتن کف پا حین خواب استفاده می نمایند. بستن آتل شبانه در کشش فاشیا کف پا نقش برجسته ای دارد که تا حدود قابل توجهی از درد صبحگاهی خار پاشنه می کاهد.

کمپرس گرم و سرد برای تسکین دردهای خار پاشنه

گرم کردن و یا سرد کردن موضعی ناحیه پاشنه پا راه حلی برای تسکین درد خار پاشنه است. این دو روش را به قرار زیر اجرا کنید:

• برای گرم کردن موضعی پاشنه پا از آب گرم بهره ببرید. هر روز صبح و پس از برخاستن، پای خود را به مدت 15 دقیقه در لگن آب گرم قرار دهید. در این مدت خیلی ملایم ناحیه مچ تا پاشنه پای خود را ماساژ دهید. این کار را می توانید در ساعات پایانی شب نیز تکرار کنید.
• یک کمپرس یخ تهیه نموده و آن را به مدت 15 دقیقه در محل مچ تا پاشنه پا بمالید. در این مدت مرتب کمپرس را برداشته و مجدداً در ناحیه قرار دهید.

این روش های گرما درمانی و یا سرما درمانی فقط برای تسکین دردهای مزمن خار پاشنه هستند. معمولاً فیزیوتراپ ها از این تکنیک ها برای تسکین دردهای بیمار و آماده کردن او جهت انجام تمرینات اصلی درمان خار پاشنه استفاده می نمایند.

شاک ویو تراپی و درمان خار پاشنه

برای درمان خار پاشنه تکنیک دستگاهی نیز وجود دارد. این کار با استفاده از دستگاهی به نام شاک ویو صورت گرفته و در دسته بندی درمان های الکتروتراپی قرار می گیرد. شاک ویو دستگاهی برای فراوری امواج فراصوت است که به شکل موضعی برای تسکین دردها و رهاسازی عضلات و بافت های غضروفی استفاده می گردد. فیزیوتراپ در ابتدا ناحیه پاشنه را با ژلی مخصوص پوشانده و سپس از الکترود شاک ویو برای ارسال امواج استفاده می نماید. این تکنیک در دسته بندی درمان های پسیو قرار گرفته و معمولاً یک روش مقدماتی برای تسکین درد و شروع تمرینات کششی است.

توصیه هایی برای درمان خار پاشنه

تکنیک های فیزیوتراپی برای درمان خار پاشنه بدون جراحی کاملاً تأثیرگذار است؛ اما تضمین دهنده نیست. کارشناس فیزیوتراپی ماهان درمان نهایی را در تغییر الگوی حرکتی و سبک زندگی بیمار می داند. چرا که وزن زیاد و یا استفاده از کفش نامناسب و حتی رفتارهای غلط حرکتی مجدداً باعث تشدید این بیماری خواهند شد. بنابراین ضروری است تا بیمار حین اجرای روش های فیزیوتراپی برای درمان خار پاشنه و حتی پس از آن سعی در اصلاح عادات خود داشته باشد.