راکت تانک؛ برنامه نظامی ناموفق شوروی سابق! - راوه بلاگ

خبرنگاران؛ مجله تصویری سلاح- راکت تانک یکی از عجیب ترین اختراعات نظامی مهندسین شوروی سابق بود. طبق گزارشات انتشار یافته در آن دوران، موتورهای راکت می توانستند به عبور و مرور راحت تر تانک ها در زمین های ناهموار یاری نمایند و بدین ترتیب نوعی رجحان ارزشمند را برای نیروهای خودی فراهم آورند. گفتنی است که در موتورهای راکت و یا همان موشک از پیشران های واکنشی موشک استفاده می گردد و نسبت به سایر موتورهای جت نه تنها سبک تر هستند، بلکه از بیشترین میزان نیروی پیشرانه نیز بهره می برند.

طراحی و توسعه

ایده متفاوت شوروی قادر به افزایش قدرت تانک های نظامی در راستای گذر از موانع محیطی سخت بود. در واقع موتورهای راکت بستری ایجاد می کردند تا یک تانک با وزن 40 تن و یا حتی بیشتر بتواند از میان گل و لای بدون هیچ مسئله ای گذر کند. با وجود آن که بر اساس تبلیغات گسترده و همینطور گزارش های اعلام شده این طرح از مزایای قابل ملاحظه ای برخوردار بود، اما دو فاکتور ضریب اطمینان پایین و هزینه های سنگین ورود تانک راکتی به خط فراوری انبوه، مسائل متعددی را ایجاد کرد.

بعضی از اسناد به دست آمده نشان دهنده 3 خودروی نظامی متفاوت هستند که به موتورهای هواپیما و یا راکت تجهیز شده بودند. برای مثال در یکی از این گزارش ها که به صورت فیلم است به یک تانک روسی مشابه تانک اصلی میدان نبرد T-55 اشاره شده که با استفاده از موتورهای راکت به سرعت پیش می رود و همانطور که در ادامه خواهید دید، شعله های آتش از طرفین تانک زبانه می کشد.

کد ویدیو

دانلود

فیلم اصلی

تانک T-55

بر اساس آنالیز های اجرا شده، به نظر می رسد که مورد بعدی هم یک خودروی جنگی پیاده نظام روسی به نام BMP-1 البته از نوع ارتقا یافته باشد. در این خودرو ساختار کلی به دو قسمت تقسیم بندی شد و بخش پشتی که معمولا برای جا به جایی یک جوخه پیاده نظام کاربرد داشت، در جهت افزودن دو موتور جت مورد استفاده نهاده شد.

خودروی جنگی BMP-1

و اما نوبت به خودروی سوم می رسد که در اصل ترکیبی از بدنه تانک سبک دوزیست PT-76 و همچنین دو موتور از هواپیمای یاکوولف یاک- 40 بوده است.

تانک سبک PT-76

آیا واقعا می توان به ارتباطی منطقی میان موتور موشک و تانک های نظامی دست یافت؟

تانک ها محصولاتی جنگی محسوب می شوند که برای جا به جایی در میدان های نبرد و تحت شرایط حساس به طور ویژه طراحی شده اند. اما بر اساس زمانی از سال که این خودروهای عظیم و سنگین حالت عملیاتی به خود می گیرند، شرایط سطح زمین تفاوت خواهد داشت. ممکن است زمینی که تا حتی یک ماه پیش سفت و طبیعی بوده است، به یک گل و لای گرفتار نماینده تبدیل گردد. این مسئله باعث می گردد که فشار کلی تانک بر زمین به ازای هر اینچ مربع کاهش یابد و توان گذر از گل و لای برای خودرویی با این ابعاد به امری تقریبا محال مبدل گردد.

حال به بیان ساده، راکت ها می توانند تانک را با نیروی زیاد رو به جلو هل دهند و آنها را از زنجیر اسارت زمین های پر از گل برهانند. این طرح شباهت زیادی به مفهوم برخاست یا تیک آف JATO دارد. طی این برخاست، از راکت های کوچک برای افزایش فشار موتور در هواپیماهایی که بارگیری بیش از حد داشته اند و پرواز آنها در آسمان استفاده می گردد. با وجود چنین مزیتی در کنترل نیرو و سرعت یک خودروی نظامی سنگین، تعیین شد که موتورهای راکت برای جان خدمه تانک ها خطرناک خواهند بود. این عیب عظیم به ویژه هنگام نبرد خود را بیشتر نشان می دهد. تنها یک شلیک از سوی ردیاب دشمن برای نفوذ به پوسته راکت و مرگ وحشتناک تمامی خدمه تانک کافی خواهد بود. علاوه بر این با وجود چنین سیستمی، عبور از موانع آبی حتی در سطوح پایین نیز عملا غیر ممکن می شد.

یکی دیگر از نقاط تاریک طرح مذکور، هزینه های بالا و غیر منطقی فراوری به شمار می رفت. این در حالی است که در صحنه نبرد و طی روبروه با دشمن، تانک های راکتی هیچ مزیت تسلیحاتی خاصی به همراه نداشتند. خودروهای دوم و سوم که در ویدئو بالا دیده می گردد، با استفاده از موتورهای توربینی نیز آزمایش شدند زیرا بر اساس یک تئوری، این مدل از سیستم های تامین نیروی محرکه در تانک ها از سرعت بیشتری در مقایسه با موتورهای دیزلی برخوردار بودند. با این حال در نمونه های نام برده هم مسائل مختلفی از جمله ضریب اطمینان نامطلوب و دشواری استفاده در محیط های جنگی گزارش شد.

در مجموع ایده استفاده از موتورهای راکت برای تانک های روس با شکستی قطعی روبرو شد. نه شوروی و نه روسیه هیچ گاه نتوانستند این طرح را به مرحله عمل برسانند و بدین ترتیب راکت تانک پیش از آن که وارد خط فراوری انبوه خود گردد و در میادین نبرد کارایی یابد، به فراموشی سپرده شد.

مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.