راهی ساده و مقرون به صرفه برای تشخیص همزمان چند سرطان با آزمایش الگوی شکستگی قطعات DNA در خون - راوه بلاگ

به گزارش خبرنگاران این آزمایش با استفاده از روشی سرراست یعنی شمارش قطعات DNA که در بخش های غیرقابل انتظاری شکسته شده اند، می تواند شماری از سرطان ها را تشخیص دهد.

دانشمندان در این بررسی نو دریافتند که این رویکرد می تواند میان افراد مبتلا هر یک از 11 نوع متفاوت سرطان را از افراد عاری از سرطان تفاوت بگذارد. به گفته دکتر محمد مرتضی، سرپرست این پژوهش در دانشکده پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه ویسکانسین در آمریکا این آزمایش نه تنها این تشخیص را انجام می دهد، بلکه می تواند آن را با استفاده از اندازه نسبتا اندکی خون انجام دهد.

اما آزمایش های خون دیگری که برای غربالگری سرطان در دست توسعه هستند، معمولا احتیاج به نمونه های خون متعدد دارند.

دکتر مرتضی گفت: بزرگترین مزیت رویکرد ما احتمالا به صرفه بودن آن است، گرچه او اضافه کرد که مشکل است درباره هزینه ها در دنیای واقعی پیش بینی کرد.

تشخیص زودرس چند سرطانی

این بررسی که یافته های آن در 11 ژانویه در ژورنال Science Translational Medicine منتشر شده است، در میان آخرین بررسی ها در روند گسترده تری برای ایجاد آزمایش های خونی است که می توانند به عنوان غربالگری یک مرحله ای برای سرطان های متعدد به کار روند.

شماری از شرکت ها دارند بر روی چنین آزمایش های تشخیص زودرس چند سرطانی کار می نمایند. این آزمایش ها اصولا بر اساس این واقعیت هستند که تومورهای قطعاتی از ماده ژنتیکی شان را وارد خون می نمایند. اگر آزمایشی بتواند این نشانه های توموری را تشخیص دهد، می تواند شیوه ای ساده و غیر تهاجمی برای غربالگری سرطان های گوناگون فراهم آورد- از جمله سرطان هایی که در حال حاضر روش غربالگری برای آنها وجود ندارد.

به گفته دکتر مرتضی، تفاوت میان آزمایش ها در این است که دقیقا چه چیزی را مقدار می گیرند.

او و همکاانش رویکرد بررسی الگوهای قطعه قطعه شدگی DNA را انتخاب کردند. هم سلول های توموری و سلول های سالم قطعاتی از DNA را به درون خون آزاد می نمایند. اما از آنجایی که تومورها نسبت به سلول های طبیعی بدن ژن های متفاوتی را بروز می دهند، چگونگی شکسته شدن این قطعات DNA هم میان این دو فرق دارد.

به گفته دکتر مرتضی، این آزمایش نو موقعیت انتهایی قطعات DNA در خون را بررسی می نمایند تا ببینند ایا شکستگی ها در مکان های غیرقابل انتظاری اتفاق افتاده اند یا نه.

او این روش را روشی ساده توصیف کرد که با نمونه خون کوچکتری که حاوی اندازه کمتری DNA است، قابل انجام است (این اندازه کمتر در دنیا DNA اندازهی است که به حداقل یک میلیون قطعه بالغ می گردد).

مناسب برای غربالگری سرطان ها

پژوهشگران در این بررسی نمونه های خون رااز 286 فرد سالم، 103 فرد دچار بیماری های غیر از سرطان و 994 فردی دچار یک سرطان از 11 نوع سرطان داشتند، آزمایش کردند. این سرطان ها از سرطان های پستان و تخمدان تا ملانوم و سرطان های نادرتر مانند سرطان مجرای صفراوی و گلیوبلاستوم، یک سرطان مغز مرگبار متفاوت بودند.

این پژوهشگران در مجموع دریافتند که این آزمایش کارآمدی خوبی در شناسایی نمونه های خون به دست آمده از بیماران سرطانی، از جمله بیماران دارای سرطان های در مراحل ابتدایی دارد و همین شناسایی زودرس سرطان است برای یک آزمایش غربالگری ضرورت دارد.

البته دکتر مرتضی گفت هنوز پژوهش های بیشتری درباره این آزمایش باید انجام گردد. او گفت در قدم های بعدی باید معلوم گردد که این آزمایش در تشخیص یک سرطان منفرد - در برابر سرطان های متعدد- از جمله سرطان لوزالمعده یا پانکراس، سرطان مرگباری که در حال حاضر آزمایش غربالگری ندارد، چگونه عمل می نماید.

کارشناسان می گویند برای اینکه آزمایش برای غربالگری سرطان ها در انسان های سالم به کار رود، باید حساسیت (توانایی آن آزمایش در شناسایی صحیح افراد دارای سرطان) و اختصاصیت آن (توانایی ان در شناسایی صحیح افرادی که سرطان ندارند) مناسبی داشته باشد.

اختصاصیت آزمایش بسیار مهم است، زیرا اگر بیش از حد پایین باشد، آزمایش اندازه زیادی نتایج مثبت کاذب ایجاد می نماید که باعث آزمایش های پیگیری غیر لازم و نگرانی افراد می گردد.