بهترین فروشنده زینک و پلیت چاپ در ایران کیست؟
به گزارش راوه بلاگ، زینک یا پلیت در چاپ یکی از ضروری ترین ملزومات به شمار می آید. ملزومات چاپ مواردی هستند که در چاپ مورد استفاده قرار می گیرند. زینک یا پلیت در چاپ افست از موارد ضروری به شمار می آید. این که در موقع خرید زینک یا پلیت، قیمت زینک از پلیت بیشتر است، همه این موارد به نوع دستگاه ظهور زینک بستگی دارد. در گذشته اغلب مراحل بیشتری طی می شد تا یک زینک آماده گردد ولی امروزه این مراحل به حداقل خود رسیده اند.
جهت دریافت مشاوره خدمات طراحی کاتالوگ ارزان از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.
زینک چیست ؟
سطح زینک پوشیده از یک ماده شیمیایی بسیار نازک است که فیلم نگاتیو باید کاملاً بر روی این سطح و در تماس مستقیم با آن قرار گیرد .این عمل با به کارگیری در چارچوب ویژه ای جهت تخلیه کامل هوای بین فیلم و زینک انجام می شود که در محیطی خلاء مانند کاملاً به هم می چسبند.
سپس این مجموعه زیر تابش نور مادون بنفش قرار گرفته، از قسمت های شفاف فیلم نگاتیو نور عبور می کند و پوشش شیمیایی موجود بر سطح زینک را تحت تأثیر قرار میدهد .قسمت های تیره فیلم نگاتیو از عبور نور ممانعت می نمایند و در نتیجه به هنگام ظاهر نمودن، بدون تغییر باقی می مانند.
همچنین به هنگام کپی کردن از فیلم پزیتیو (مثبت) وقتی نور از قسمت های تاریک عبور نمی کند سطح چاپ شونده باقی می ماند و قسمت های شفاف که نور خورده، با ظهور زینک از بین می رود. پس از آنکه زینک با روش یاد شده در بالا نور، با ماده شیمیائی شسته و ظاهر می شود .
این ماده شیمیایی بر لایه موجود در سطح زینک تأثیر می نهد. به این ترتیب که قسمت هایی از زینک که نور مادون بنفش به آن رسیده، به هنگام تماس با دارو از بین می فرایند و به آلومینیم 99 درصد تبدیل شده، به هنگام چاپ جاذب آب می شود و قسمت هایی که نور مادون بنفش به آن نرسیده، با شستن دارو از بین نمی فرایند و به هنگام چاپ، مرکب و چربی را به خود جذب می نمایند.
بدین ترتیب زینک برای چاپ به روش لیتوگرافی آماده شده است و چون خود جذب می نمایند. بدین ترتیب زینک برای چاپ به روش لیتوگرافی آماده شده است و چون ورقه ای نازک و انعطاف پذیر است، آنرا به دور سیلندر ماشین چاپ افست می بندند.
چاپ به روش لیتوگرافی بر مبنای این اصل است که چربی و آب با هم مخلوط نمی شوند. قسمت هایی از زینک که مرکب را به خود می گیرند، مکان هایی هستند که تحت تابش نور قرار نگرفته اند. چاپ به این شکل آغاز می شود که ابتدا نوردهای آب و سپس نوردهای مرکب بر سطح زینک، آب و مرکب می دهند و سپس قسمت های مرکب گرفته بر روی لاستیک منعکس میشود و از روی لاستیک بر سطح کاغذ چاپ می شود.
زینک چند نوع است ؟
زینک دو نوع داره: پزتیو و نگاتیو .
جنسهای مختلفی هم داره.
ساختار زینک نگاتیو و پوزتیو چگونه است؟
لایه حساس زینک های نگاتیو باید به صورتی باشد که در برابر نور سخت شده و یا پوشش آن غیرقابل حل شدن باشد. پس از نوردهی زینک زیر فیلم نگاتیو داروهای ظهور یا زین کشویی ،پوشش قسمتهای نوردیده را پاک مینمایند و این قسمتها به عنوان سطح بدون تصویر چاپی در خواهند آمد.
زینک های پوزتیو دارای پوشش قابل حل در برابر نور هستند، در موقع ظهور، قسمت های نور نخورده به عنوان قسمت های چاپ شونده ظاهر خواهند شد.
نوردهی بیش از اندازه در ظهور زینک های نگاتیو ،باعث درشت شدن (نخودی شدن) ترام میشود، در حالی که همین شرایط در کار با زینک پوزتیو موجب ریز شدن و سوزنی شدن ترام (کور کردن ترام) می شود.
استفاده کردن ازنوع زینک نگاتیو یا پزتیو مسئله ایست که انحصارا باید توسط چاپخونه تعیین شود.
در ایران چه نوع زینکی اغلب استفاده می شود؟
در ایران زینک پوزتیو بیشتر مصرف می شود . استفاده از زینک های نگاتیو آسان تر بوده و صرفه جویی در فیلم را نیز به همراه دارد. در این نوع زینک نیازی به تمیز کردن لبه های فیلم نیست.
امکان کنترل روی هم خوردن با زینک پوزتیو آسان تر است و انعطاف پذیری بیشتری را در کنترل محدوده درصد کم ترام و ترام های سوزنی فراهم می سازد. در بیشتر کشورهای اروپایی و آسیایی از زینک های پوزتیو استفاده میشود.
زینک های حساس میتوانند از نوع یا باشند. زینک های افزایشی دارای مواد تقویت نماینده تصویر هستند که در مرحله لیتوگرافی به آن اضافه میشود. این مواد به همراه پوشش غیرحساس به نور در مرحله لیتوگرافی از قسمتهای بدون چاپ زینک پاک میشود. تکنولوژی جدید حق انتخاب وسیعی را برای چاپخانه داران فراهم ساخته است. البته ضرورت دارد که چاپخانه داران فقط از داروهای ظهور و روشهای توصیه شده توسط فراورینماینده زینک استفاده نمایند.
چگونه باید دوام زینک های پوزتیو و نگاتیو را افزایش داد؟
دوام زینکهای پوزتیو و یا نگاتیو را میتوان با انجام عملیات بعد از لیتوگرافی افزایش داد . زینک های پوزتیو بعد از سوزانده شدن (در حرارت بیش از 249 درجه سانتی گراد) برای چاپ با تیراژ بیش از یک میلیون گردش مناسب هستند. بعضی از زینک های نگاتیو را هم میتوان سوزاند. بعضی از زینک های نگاتیو را میتوان بعد از ظهور، دوباره نور داد تا عمر آن به چهار برابر افزایش یابد.ب
عضی از زینکهای مخصوص را قبل از ظهور، حرارت میدهند و به این وسیله تیراژ چاپ آن افزایش می یابد.
چاپخانه داران اغلب از کدام زینک استفاده می نمایند؟
زینک های متفاوتی در بازار وجود دارد و چاپخانه داران حق انتخاب وسیعی دارند، انتخاب صحیح از اهمیت خاصی برخوردار است، به طور معمول کیفیت کار چاپی و تیراژ، تعیین نماینده نوع زینک مصرفی هستند، به عنوان مثال، انتخاب یک زینک گران که برای چاپ با تیراژ یک میلیون مناسب باشد برای چاپخانه ای که کار کم تیراژ چاپ می کند، مالی نیست.
زینک ها چگونه ساخته می شوند؟
آلومینیوم به عنوان فلز منتخب برای ساخت زینک به عنوان اولین گزینه درسالیان متمادی مورد استفاده قرارگرفته وحتی برای زینکهایی که پایه آنها روی ودیگر فلزات بوده به عنوان روکش نهایی استفاده می شود.
فلزی که امروزه به شکل گسترده ای برای تهیه پلیت لیتوگرافی از آن استفاده می شود، آلومینیوم است. سطح پلیت را معمولا در کارخانه با لایه نازکی از مواد حساس به نور پوشش می دهند، پلیت های فلزی یا به شکل تک فلزی و یا به صورت چند فلزی (Multimetal) ساخته می شوند، که از چند لایه نازک از فلزهای مختلف تشکیل شده و هر کدام با کیفیت متفاوتی مرکب را جذب کرده و آب را دفع می نمایند. معمولا از برنج، کروم، مس و استیل و همچنین آلومینیوم در ساخت پلیت استفاده می شود، که تیراژ چاپ آن ها بیشتر از یک میلیون نسخه است. امروزه پلیت های چند فلزی جای خود را به پلیت های پخته شده یا پلیت های مخصوص کار پوزتیو داده اند.
برای ثابت نگاه داشتن و انتقال مطالب از فرم هایی به نام پلیت یا زینک استفاده می شود. پلیت اغلب در چاپ افست و چاپ فلکسو استفاده می شود. مطالب در روی پلیت ها بر اثر واکنش باقیمانده تشکیل می شود. پلیت های چاپ افست به چند دسته تقسیم می شوند. از انواع پلیت ها می توان به پلیت دیازو، پلیت فتوپولیمر، پلیت هالید نقره، پلیت های دوفلزی، پلیت الکترواستاتیکی ، پلیت افست خشک (بدون آب) ، پلیت زدودنی، پلیت حساس به حرارت اشاره نمود.
سطح بیرونی آلومینیوم روی زینک به صورت مکانیکی از طریق سیستم سند بلاست، سایش کروی و یا برسینگ خیس به صیقلی ترین حالت ممکن درمی آید. نهایتا همه انواع زینکهای چاپ طی فرایند الکترولیته یا به عبارتی الکتروشیمی از طریق اکسیداسیون آماده می شوند. سطح زیرین (قسمتی که جاذب مرکب است) بوسیله فلز پایه ساخته شده که جنس آن معمولا عبارتند ازمس، پلیمر، وبعضی از آلیاژهای دیگر.
سطحی که روی زینک به نور حساس است امروزه غالبا از فتوپلیمر ساخته می شود. انتقال تصویر از روی سطح زینک پس از انجام عملیاتی و نورپردازی و ظهور قابل انجام است. محلهای باقیمانده پوشیده شده درسطح زینک با ماده پایه محلهایی هستند که پس از ظهور قابلیت جذب وانتقال مرکب را دارد.
سطح روی زینک چیست؟
لایه نازکی از اکسید آلومینیوم تهیه شده از مواد پایه آلومینیوم از طریق فرایند خاصی در ساختار زینک به کار می رود که قسمتهای جاذب آب را برروی زینک تشکیل میدهد .درساختارزینک همواره دو المان اساسی را باید درنظر گرفت که در ظهور و ثبوت زینک نقش اساسی دارد.
- پرتو افکنی یا نوردادن
- فرایند ظهور زینک
در اثر نفوذ نور (نورحاوی اشعه uv) بر سطح حساس روی زینک تغییرات شیمیایی ایجاد می شود که موجب واکنش متفاوتی برسطح حساس به نورروی زینک می شود.این تغییرات شیمیایی منحصرا به ساختار زینک ولایه مربوطه (حساس به نور) دارد. بدین ترتیب دونوع واکنش فتوشیمیایی هنگام ظهور زینک اتفاق می افتد.
- سخت شدن لایه ای از قسمت حساس به نور از طریق پرتوافکنی (زینکهای نگاتیو)
- تجزیه لایه حساس به نور برروی زینک از طریق پرتوافکنی (زینکهای پزتیو)
1) لایه حساس به نور بوسیله واکنش فتوشیمیایی سخت شده و در دستگاه دولوپر (ظهور) به صورت برآمده و سخت خود را نشان میدهد.
2) ازطرف دیگر دولوپر (دستگاه ظهور) لایه حساس به نور لایه تجزیه شده توسط واکنش فتوشیمیایی قسمتهای نورداده شده سطح زینک را از بین می برد تا به لایه آلومینیومی برسد.
دراین دو روش برای فرایند زینک(نگاتیو وپزتیو) دونوع نورپردازی یا نوردادن مورد نیازاست که دقیقا براساس نوع فیلم انتخابی انجام می شود.
درآماده سازی زینکهای پزتیو وهمچنین زینکهای چاپ سنتی یک فیلم پزتیو به عنوان اورژینال یا نسخه اصلی مورد استفاده قرارمی گیرد. برروی فیلم مذکور قسمتهای غیرشفاف و سیاه روی فیلم همان قسمتهایی هستند که بر روی زینک جاذب مرکب خواهند بود. هرگاه نور برروی قسمتهای غیر چاپی تابیده شود لایه های حساس به نور در این قسمتها تجزیه می شوندو موجب می شوند که این قسمتها بدون پوشش بمانند. این قسمت هنگام ظهور تعیین می شود.
این فرایند یک ضعف دارد که عبارتند از:
لبه های فیلم وهمچنین گرد وغبار که درطول این فرایند برروی زینک نشسته وپس از ظاهر شدن زینک به صورت خطوط ونقاط پراکنده جذب نماینده مرکب ونهایتا انتقال دهنده تصویر برروی لایه چاپی خواهند بود.
درسیستم فرایند زینک زینکهای نگاتیو ، فیلمی که به عنوان اورژینال استفاده می شود فیلم نگاتیو است ودقیقا برعکس زینک پزتیو قسمتهای شفاف جذب نماینده مرکب اند.
پس از ظهور زینکها آنها را از طریق صمغ عربی می پوشانند تا سطح آن دچار خراش نشود مسلما هنگام چاپ پزتیو بودن یا نگاتیو بودن زینکها تاثیری نداشته و فرایند چاپ درهر دومورد یکسان است وتنها تفاوت آنها هنگام لیتوگرافی نوع فیلم های انتخابی ست. میزان دریافت مرکب براساس طرح موجود مسئله ایست که باید درعملیات قبل از چاپ به آن توجه و آن را تعیین نمود.
بسیاری از چاپخانه ها اقدام به سوزاندن زینکها نیز می نمایند که بدین وسیله تیراژ چاپی زینک ها را و همچنین عمر استفاده از آن بیشتر شود.
تاریخچه فراوری زینک و پلیت به چاپ زمانی بر میشود؟
در سال 1907 با طرح آمریکا و آلمان توسط شرکتی به نام کاسپر هرمان اولین ماشین چاپ افست ساخته شده که با ساخت این ماشین تکینک فتولیتوگرافی به سرعت پیشرفت کرد و برای اولین بار از پلیت هایی از نوع فلز روی به نام زینک استفاده شد.
برای صرفه جویی بیشتر قشر حساس و یکنواخت بودن قشر در تمام سطح پلیت از سیستم نستری فوکال استفاده نکرده بلکه به صورت غلطکی و مالشی مقدار قشر تعیین را به سطح پلیت انتقال می دهند. در سیستم افست و لیتوگرافی نوع پلیت ها متفاوت و هر یک برای کاری مناسب می باشد:
- پلیت های یک فلزی مانند روی، زینک و آلومینوم.
- پلیت های چند فلزی
- بی متال از ترکیب دو فلز (مس و کروم) (فولاد و مس) (آلومینیوم و مس)
- تری متال از ترکیب سه فلز (مس و کروم و فولاد) (آهن سیاه و مس و کروم) (آلومینیوم و مس و کروم) در سیستم سه فلزی ورق کروم همواره روی فلزات قرار می گیرد.
- پلیت های یک فلزی از جنس آلومینیوم همزمان با پلیت های از جنس روی برای این صنعت استفاده شد ولی چون در ابتدا روش کپی پوزیتو چندان نتیجه مطلوبی را روی سطح فلز نشان نداد استقبال زیادی از آن نشد.
اولین پلیت های فلزی لیتوگرافی از جنس روی (Zinc) ساخته شدند، به همین دلیل هنوز و در بیشتر موارد به پلیت یا لوح چاپ، (زینک) گفته می شود. فلز روی تمایل خوبی به مرکب داشت، اما به جهت این که کشش آن نسبت به آب ضعیف بود، باید کیفیت سطح آن بهتر می شد.
ابتدا تصویر چاپ شونده را از طریق یک کاغذ واسطه که مخصوص این کار تهیه می شد به سطح پلیت یا زینک منتقل می کردند. تصویری که روی کاغذ انتقال دهنده تهیه می شد امکان چسبیدن آن به پلیت و همچنین حمل مرکب چاپ را فراهم می کرد، قبل از عمل انتقال، سطح پلیت را ابتدا با ماشین مخصوصی زبر می کردند، این عمل امروزه در موقع فراوری پلیت های چاپی در کارخانه انجام می شود.
ابعاد زینک چقدر است؟
زینک های مختلف ، متناسب با اندازه دستگاه چاپ هستش ، زینک ها معمولا عظیمتر از فضای چاپی دستگاه چاپ هستن، به طوریکه فضا برای قرار دریافت زینک در سیلندر زینک در دستگاه چاپ وجود داشته باشد، یک مثال می زنم که بهتر متوجه بشی … زینک ماشین چاپ 2 ورقی یا به عبارتی ماشین 500*700 میلی متر، در حدود 740*605 میلی متر هستش . و همواره برای جلوگیری از ایجاد مشکل بهتر هستش قبل از اینکه زینک را تهیه کنی لبه کار دستگاه چاپ را از چاپخونه بپرسی … البته اینم باید بدونی که لبه کار در ماشین ها و دستگاه های چاپ مختلف هستش. و این نکته را باید لیتوگراف که کار شما را انجام میده بدونه … تا در تهیه زینک مسئله ای ایجاد نشه …
اندازه های مرسوم بازار برای قطع زینک ها
- GTO (یک ورقی) 400*510
- دوورقی Speedmaste اسپیدمستری 605*740
- دوورقی معمولی 615*724
- چهارونیم ورقی 820*1030
این که روی هر زینک چند ورق کاغذ قرار می گیره بسته به ابعاد کار داره مثلا تو قطع رقعی 16 صفحه روی دوورقی چیده میشه!
مسائل تهیه زینک چیست و راهکار رفع آنها چیست؟
50 سال گذشته پیشرفت های مهمی در ساخت زینک های افست انجام شده است، به طور یکه ماشینچی برای کار کردن با زینک به تخصص خاصی نیاز ندارد. امروزه، انتظار می رود که زینک از زمان انتقال به چاپخونه حاضر و آماده بستن به ماشین باشد و البته این چنین نیز هست .
با پیشرفت های فنی ،اشکالات زینک (مانند خوردگی تصویر، مرک بگیری در قسمت های بدون چاپ و غیره) تا میزان زیادی از بین رفته است
اشکالات متداول زینک بر روی ماشین شامل:
- حساسیت زینک
- نفوذ مرکب به قسمت های بدون چاپ
- ضعیف شدن زینک
- از دست دادن قدرت مرکب پذیری بخشی از تصویر که به آن کوری زینک (Blinding) میگویند. این حالت اغلب موقعی رخ میدهد که سطح تصویر با صمغ و یا مواد شیمیایی دیگر که جذب نماینده آب هستند، پوشیده شده باشد. به هر حال تشخیص بین ضعیف شدن زینک و از دست دادن قدرت مرکب پذیری آن اهمیت دارد. اگر زینک قادر به انتقال مرکب نباشد ولی تصویر مورد چاپ به وضوح دیده شود، زینک را کور (Blind) میگویند. یعنی قدرت مرکب پذیری تصویر از دست رفته است. اما اگر قسمت های قابل چاپ زینک پاک و یا ساییده شده باشد ،زینک ضعیف شده است.
زبر کردن سطح پلیت چیست و به چه منظور انجام می شود؟
زبر کردن سطح پلیت به منظور ایجاد محمل بهتری برای آب و مرکب و همچنین کاهش دادن کشش سطحی انجام می شود که نتیجه آن افزایش قابلیت جذب رطوبت توسط پلیت است، انتقال تصویر بر روی پلیت با استفاده از ماشین پرس و ایجاد فشار صورت می گرفت که بعد از آن محل انتقال تصویر را با مواد شیمیایی شستشو داده و زینک را در برابر اکسید شدن مقاوم می کردند.
طریق زبر کردن زینک چگونه است؟
پلیت آلومینیوم را با اسید نیتریک و سولفوریک دقیق تمیز می شود. پلیت تمیز شده را در محلول داغ سدیم هیدروکسید همراه با مقداری آلومینیوم در محلول قرار می دهیم پس از انجام مراحل 1 و 2 پلیت آماده برای آنادایز کردن می باشد. پلیت را در وان محلول 20 درصد اسید سولفوریک یا اسید کرومیک با ولتاژی معادل 12 تا 14 ولت قرار می دهیم.
این روش آنادایز برای کلیه پلیت ها قبل از کوتینگ کردن مورد استفاده قرار می گیرد. آنادایز کردن علاوه بر اینکه پلیت را در مقابل اکسید شدن در مجاورت هوا نگهداری می کند، زبری یکنواختی هم به سطح پلیت میدهند. فلز آلومینیوم به محض قرار دریافت در مجاورت هوا قشر نازکی از اکسید را به خود می گیرد در خصوص پلیت هایی از جنس روی در حدود 10 تا 20 دقیقه بایستی در محلول آب اکسیژنه قرار گیرد قبل از اینکه در وان محلول 20 درصد اسید سولفوریک با ولتاژ 12 تا 14 ولت گذاشته شود.
سیستم های دیگری جهت زبر کردن پلیت لیتوگرافی متداول هستند :
- سیستم برس که سطح فلز را از طریق برس های سیمی ظریفی به طور حرکت دورانی زبر می کند.
- سیستم پراندن ماسه با فشار بر روی سطح پلیت فلزی که موافق با چربی و مخالف با آب است مس می باشد و برای گیرایی آب از فلزی مثل کروم یا فولاد در آلیاژ دو فلزی استفاده می شود که امروز برای کارهای پر تیراژ از نوع پلیت های چند فلزی استفاده می نمایند.
- برای اینکه ضخامت این پلیت ها زیاد نباشد برای پلیت تری متال و بی متال از سیستم قشر نشانی فلزی از طریق آبکاری و گالوانیزه کردن انجام می شود.
انواع زینک از لحاظ جنس به چند دسته تقسیم می شود؟
بسیاری از زینک ها از جنس آلومینیوم ساخته می شوند. البته بعضی از زینک ها که برای کارهای چاپی با تیراژ زیاد به کار میفرایند، از ترکیب چند فلز ساخته می شوند. (مثل زینک های مسی مصرفی در چاپهای پرتیراژ)
به طور کلی تقسیم بندی زینک بر اساس جنس :
زینک آلومینیومی
این زینک آلیاژی از روی، منگنز و آلومینیوم هستش. با این زینک معمولاً حدود 50 هزار ورق میشه چاپ کرد. اما به خاطر بعضی مسائل ماشین چاپ تیراژ پایینتر میاد. اما برای بالا بردن این تیراژ میتونیم اونو بسوزونیم.
زینک مسی با روکش کروم
این زینک ضخامتهای مختلفی داره که برای تیراژهای بسیار بالا و معمولاً یک میلیون نسخه به کار میره. البته دقت و ظرافت چاپ با زینک مسی پایینتر از آلومینیومیه. معمولاً هم برای کارهای تک رنگ و دو رنگ به کار میره.
پلیت
برای تهیه این نوع، نیازی به فیلم نیست و مستقیماً از فایل خروجی گرفته میشه . تیراژ اون معمولاً بیشتر از آلومینیومیه و اونو نمیشه بسوزونیم.
پلیت های میکرال چیست؟
این نوع پلیت ها تقریبا از سطح خیلی صاف برخورداند که در آغاز کار با مخالفت های زیادی از سوی چاپخانه ها مجهز به چاپ افست روبرو شد. برای حساس کردن سطح پلیت لایه های پلیت های حساس سطح فلز را از طریق الکتروشیمیایی زبر و آنادایز می نمایند.
پلیت های یک بار مصرف که این پلیت ها فقط یک بار و قابل کپی کردن و چاپ می باشند به علت اینکه سیستم زبر کردن آنها از طریق مکانیکی انجام نمی گیرد بلکه از مواد شیمیایی و سیستم آنادایزینگ استفاده می شود.
پلیت های چند فلزی چیست و مبنای ساخت آن چیست؟
پلیت های چند فلزی روی دو سیستم بنا شده است :
- از نوع گالوانیزه شده که بایستی بعد از عمل کپی بعضی از قسمتهای فلز فوقانی را با اسید خورانده تا به فلز زبری برسیم.
- از طریق شیمیایی که در سطح فلز فوقانی می توان آن را انجام داد بعد از عمل کپی کردن خود تصویر در روی پلیت ظاهر می شود که نیاز به اسید کاری ندارد.
فرق بین دو سیستم نگاتیو و پوزتیو در تهیه فیلم و نوع حساس بودن پلیت مورد نظر است.
طریقه کپی نگاتیو :
سطح پلیت را تمیز کرده و با قشر حساس نازک می پوشانند و پس از خشک شدن با قرار دادن یک فیلم نگاتیو بر روی آن و با تأثیر نور بر روی آن جاهای پوشانده نشده فیلم که تعیین نماینده مطلب یا تصویر است نور عبور کرده و قشر را مقاوم می سازد و جاهای پوشانده شده چون تحت تأثیر نور قرار نگرفته خام بر روی پلیت بر جای مانده و در مقابل آب مقاوم نیستند. پس از عمل نور دادن تمام سطح پلیت با مرکب کپی آغشته می شود و پلیت نور داده آغشته به مرکب با آب ظاهر می شود. جاهای نور ندیده فورا در آب حل و فلز پلیت نمایان می شود و جاهای نوردیده به صورت نگاتیو روی س طح پلیت باقی می ماند.
طریقه کپی پوزتیو
در این روش نیاز به فیلم پوزتیو است ولی روی پلیت پس از نور دادن تصویر یا مطلب به صورت نگاتیو روی قشر حساس نمایان خواهد شد که باید آن را روی پلیت تبدیل به پوزتیو کرد به همین دلیل سیستم پوزتیو را سیستم برگردان کپی و یا به نام یکی از ترکیبات شیمیایی قشر حساس به نام کروم صمغی یا کروم چسبی می نامند.
روش یک قشری نگاتیو
یک پلیت با قشر حساس شده پس از خشک کردن و نور دادن با فیلم نگاتیو تمام سطح پلیت را با مرکب کپی می پوشانند.
روش دو قشری نگاتیو
سطح پلیت را قبل از حساس کردن با یک قشر نازک لاک مانندی می پوشانند سپس پلیت را حساس کرده و پس از نوردادن و ظهور کلیه قسمت های نور ندیده قشر حساس از بین می رود و لاک باقی می ماند.
روش یک قشری پوزتیو
قشر حساس مستقیم روی پلیت قرار گرفته و پس از نور دادن با فیلم پوزتیو حالت شابلونی به وجود می آورد که جای مطالب و تصاویر پس از ظهور فلز نمایان می شود و برای لاک زدن بعدی آماده می شود.
روش دو قشری پوزتیو
پلیت را کاملا حساس کرده سپس و پس از خشک شدن تمام سطح پلیت را بدون فیلم نور داده تا قشر مقاوم روی پلیت ایجاد شود پلیت را حساس کرده و پس از خشک شدن و قرار دادن فیلم پوزتیو بر روی آن پلیت را مجددا نور داده و پس از ظهور و لاک زدن قسمت های زائد که پوشانده شده از دو قشر هستند با اسید رقیق یا سود از بین برده می شوند تا سطح فلز آزاد شود.
روش کپی ظهور آبی
در روش ظهور با آب پلیت حساس شده پس از کپی و نور دادن مرکب زده و با آب ظاهر می شوند که این طریق برای کارهای کم تیراژ مناسب ترین متد از نظر تسریع در کار می باشد و از نظر مالی نیز با صرفه می باشد
ظهور اسیدی
در روش ظهور با اسید پلیت با داروهای شیمیایی که حلال قشر حساس می باشند و ظاهر می شود و این سیستم پیچیده برای کارهای پر تیراژ مناسب تر از سیستم اولی می باشد.
طریقه حساس کردن پلیت
زینک زبر شده را ابتدا با برس همراه با محلول 2 درصد جوهر سرکه پلیت را کاملا عاری از چربی و اکسید می کنیم سپس آن را با آب شستشو داده و برای مدت 2 دقیقه با محلول آکومیل به نسبت 50 گرم در یک لیتر آب مالش داده و بلافاصله با آب بشویید.
بایستی توجه شود که مقدار گرما در دستگاه تورنت هنگام خشک کردن زیاد از حد نباشد چون قشر حالت سوختگی پیدا کرده و در موقع ظهور دچار اشکال می شود پس از خشک شدن پلیت نبایستی مستقیما در مجاورت نور قرار گیرد. این روش حساس کردن تورنت که از خاصیت تستری نوکال سرچشمه گرفته است به طور یکنواخت ماده حساس نماینده را از مرکز به تمام سطح پلیت پخش می کند. امروزه این روش برای حساس کردن پلیت های مسی متدوال بوده ولی برای پلیتهای حساس نگاتیو و پوزتیو از سیستم نورد استفاده می شود که این سیستم مطمئن تر و یکنواخت تر قشر حساس را روی پلیت می نشاند، ضمناً ترکیبات قشر حساس نگاتیو و پوزتیو متفاوت هستند و هر یک مختص سازنده و انحصاری می باشد.
قشر حساس کروم صمغی بیشتر برای روش کپی پوزتیو مورد استفاده قرار می گیرد قشر حساس تهیه شده چندین بار صاف شده و باید از فیلتر رد شود تا مواد زائد آن جدا شود. در این سیستم ظهور پلیت با کلر و کلسیم که با مقداری اسیدهای مختلف مخلوط می شود این محلول کلرو کلسیم همراه با اسید که ظهور اسیدی نامیده میشود با وسیله ای به نام تامپون بر روی پلیت مالیده می شود و کمی مقدار محلول اضافه میشود تا بهتر اثر کرده و قشر حساس نور ندیده رفع شده و فلز نمایان می شود.
تامپون
وسیله ای است که از پارچه مخملی با دسته چوبی درست شده که به جای ابر یا پنبه برای مالیدن داروی ظهور بر روی پلیت از آن استفاده می شود پس از ظهور کامل تمام سطح پلیت را با الکل تمیز کرده و پس از خشک شدن عمل لاک زنی انجام می گیرد. در واقع خاصیت پلیت چاپ افست بدین گونه است که سطوح سفید یا چاپ نشونده لایه ای از آب را به خود جذب کرده و جاهایی که تصویر و مطلب وجود دارد خاصیت پذیرش چربی یا مرکب را دارا می باشد. فاصله این دو سطح از نظر ارتفاع در حد میکرون می باشد تا مادامی که نسبت آب و مرکب بر روی پلیت درست باشد کیفیت کار مطلوب و در صورت عدم توازن کیفیت کار چاپی دچار نقصان خواهد شد. زینک های چاپ افست را از نظر حساسیت می توان به دو نوع تقسیم نمود:
- پلیت نگاتیو
- پلیت پزتیو
زینک نگاتیو : در مقابل تابش نور حالت استحکام به خود می گیرد و ژلاتین جاهای نور نخورده با داروی ظهور از بین می رود.
زینک پزتیو : ژلاتین جاهای نور نخورده محکم و مقاوم و فضاهای نور خورده با داروی ظهور پاک میشود.
ساختمان پلیت چگونه است؟
در روش افست از تضاد آب و چربی استفاده می نماییم به آن چاپ لیتو نیز گفته میشود. در سال 1935 میلادی در صنعت چاپ افست پلیت ها جای خود را باز کردند و پلیت های بی متال یا تری متال (که پلیت های دو فلزی یا چند فلزی هستند) به کار گرفته شدند. در سیستم پلیت های چند فلزی برای گیرائی آب از فلز کرم که دوستدار آب است استفاده شد و برای گیرائی مرکب از مس که جذب نماینده چربی و مرکب است استفاده گشت. این دو فلز در فرایند چاپ، تضاد آب و چربی را عملی خواهند ساخت. بعدها پلیت های حساس آلومینیومی به بازار آمدند که لایه هایی از پلیمر را به همراه داشتند و پلیت های امروزی را شکل دادند.
هر پلیت حساس آلومینیومی از 5 قسمت تشکیل شده است.
- لایه مات که مانع از انعکاس نور تابیده به سطح پلیت و تأثیر و جذب بهتر انرژی نور تابیده شده می شود.
- پوشش حساس به نور که در فرآیند فتولیتوگرافی تصویر روی آن شکل می گیرد.
- لایه آنودی که جذاب آب است.
- لایه چسبنده که لایه آنودی را به فلز آلومینیوم می چسباند.
صفحه آلمینیومی
لایه حساس به نور در پلیت های حساس امروزی به دو صورت با نور واکنش می دهد. اگر لایه حساس در اثر برخورد اشعه ماورای بنفش روی زینک یا پلیت پس از عمل ظهور ثابت شود به آن پلیت نگاتیو گویند و در صورتی که قسمتهای نور دیده پس از عمل ظهور از بین برود به آن پلیت پوزتیو گویند.
انتقال تصویر روی پلیت چگونه انجام می گیرد؟
برای تهیه یک پلیت بایستی فضاهایی را که مرکب را روی خود نگه می دارند روی زینک نگه داشت همانگونه که گفته شد پلیت ها به دو صورت پوزتیو و نگاتیو وجود دارند. نتیجه کار بایستی یک طرح پوزتیو باشد. بنابراین برای تهیه یک طرح پوزتیو روی پلیت نگاتیو بایستی از فیلم نگاتیو استفاده کرد و برای ایجاد طرح پوزتیو روی پلیت از فیلم پوزتیو استفاده می نمائیم.
برای کپی پلیت عمل نوردهی توسط دستگاه کنتاکت پلیت انجام میشود. این دستگاه با تخلیه هوای زیر محفظه، ژلاتین فیلم را به لایه حساس پلیت کاملا می چسباند و سپس با نوردهی توسط نور UV عمل انتقال تصویر انجام می شود. زمان نوردهی برای بدست آوردن بهترین حالت تصویر روی پلیت که تمامی ترام های موجود روی فیلم را به پلیت منتقل کرده باشد بسیار مهم است و با روشهای تجربی با استفاده از اطلاعات موجود در کاتالوگ های کارخانه برای هر زینک این زمان بدست می آید.
در تهیه پلیتهای حساس آلومینیوم چند نکته را همواره باید در نظر داشت. فیلم عاری از هر گونه گرد و غبار، لک، اثر انگشت و … باشد. زیرا گرد و غبار و بعضی از لک های روی فیلم در تصویر ظاهر می شود. فیلم شکسته و تا نشده باشد، زیرا در قسمتهای تا شده یا شکسته شده، ژلاتین فیلم درست به سطح پلیت نچسبیده و باعث تضعیف ترام در پلیت های پوزتیو یا تقویت و زمینه در پلیت های نگاتیو می شود. ژلاتین فیلم بایستی در تماس مستقیم با لایه حساس پلیت باشد تا اثر تفرق نور روی تصویر تأثیر نگذارد.
لبه کار به اندازه لازم در هنگام چسباندن فیلم به پلیت در نظر گرفته شود. لبه کار فضایی است که پلیت به لبه سیلندر پلیت در ماشین چاپ متصل شد و قابل چاپ نمی باشد. حتی الامکان فیلم از لبه های کناری کار فاصله یکسان داشته باشد و لبه کار پلیت صاف باشد. این امر در هنگام چاپ، تنظیم ماشین چاپ را ساده تر می کند. تمامی قسمتهایی از فیلم که در مونتاژ روی هم افتاده و مانع از چسبیدن کامل ژلاتین فیلم به پلیت می شود بایستی بریده شود. زیرا در غیر اینصورت قسمتهایی از تصویر ضعیف شده و ترام ها به حالت مطلوب نخواهد بود.
شیشه دستگاه کنتاکت فیلم و پلیت کاملا تمیز بوده و عاری از هر گونه گرد و غبار باشد. برای چسبیدن کامل ژله فیلم به پلیت، دستگاه کنتاکت پلیت عمل تخلیه هوا را انجام می دهد. فشار هوا بایستی به اندازه ای باشد که فیلم به طور کامل به پلیت بچسبد و هیچگونه چروک یا بر آمدگی روی سطح فیلم نباشد. زمان نوردهی به اندازه ای باشد که تمامی ترام های روی فیلم حتی الامکان با همان کیفیت روی پلیت ظاهر شود برای این منظور می توان از نوار خاکستری با درصدهای مختلف استفاده کرد. شدت و میزان نور در تمامی سطح پلیت یکنواخت باشد، در غیر اینصورت در تصویر سایه و روشن های ناخواسته خواهیم داشت. یعنی تیرگی و روشنی تصویر در مکان هایی که نور آنها یکنواخت نیست مشهود خواهد بود.
ظهور پلیت چگونه صورت می گیرد؟
ظهور پلیت یک عمل لایه برداری (Etching) است. در واقع در هنگام ظهور جایی که جزو تصویر نیست پاک می شود و فقط تصویر روی پلیت باقی می ماند که مرکب را در طی فرآیند چاپ روی خود نگاه می دارد.
در هنگام ظهور پلیت بایستی به غلظت دارو و زمان شستشوی کم پلیت از طریق دار و دقت فراوان داشت. زیرا دارویی که بیش از اندازه غلیظ باشد یا زمان شستشو بیش از اندازه لازم باشد باعث از بین رفتن ترام های ظریف و نیز ضعیف شدن پلیت می شود، یا داروی ضعیف و شستشو در زمانی کمتر از زمان لازم باعث زمینه آوردن در زینک و پر شدگی و عظیم شدن ترام ها در حین عملیات چاپ می شود. امروزه دستگاه های ظهور پلیت به صورت اتوماتیک به بازار آمده است که می تواند غلظت دارو، نحوه شستشو و نیز زمان شستشو و ظهور پلیت، بایستی پلیت را با آب شستشو داد تا کاملا داروی ظهور روی آن شسته شود. در صورت عدم شستشوی درست پلیت، یک زمینه روی پلیت به صورت داغی آب ظاهر می شود که در حین عملیات چاپ روی کار جایی باقی خواهد ماند. پس از شستشو با آب، بایستی پلیت را از طریق یک اسفنج یا تیغه لاستیکی خشک نمود و پس از آن روی پلیت را با صمغ پوشش داد تا از اکسید شدن لایه جاذب آب یا بدون تصویر جلوگیری شود برای اینکه پلیت در تیراژ بیشتری بتواند چاپ دهد و ژله حساس آن را استحکام در برابر سایش بر خوردار شود و مواد شیمیایی کمتر روی آن اثر نماید. معمولا پلیت را در درجه حرارت و زمان تعیینی می پزند که به آن اصطلاح سوزاندن پلیت یا زینک گفته می شود.
توجه: در صورتی که پلیت را می خواهیم بسوازنیم باید توجه داشت که عمل صمغ زدن نباید انجام شود و بعد از سوزاندن پلیت آن را صمغ بزنیم.
کنترل کیفیت پلیت چگونه صورت می گیرد؟
با اینکه در مقدمات آماده سازی پلیت دقت فراوان می شود ولی با این حال ممکن است مواردی مانند گرد و غبار همچنان در پلیت ظاهر شود که بیش از عملیات چاپی بایستی آن را مرتفع نمود. مراحل زیر را در کنترل کیفیت پلیت در نظر میگیریم.
کنترل سطح خاکستری
در این مرحله بایستی مطمئن شویم که ترامهای روی فیلم دقیق روی پلیت به همان اندازه آورده شده است و درصد آنها تا حد امکان تغییر نداشته است. برای این کار از نوارهای سطح خاکستری که در هر رنگ کنار فیلم یا حاشیه کار گذاشته می شود می توان استفاده کرد. ولی بهترین روش استفاده از دانسیتومتر انعکاسی می باشد که می توان ترام های روی فیلم و زینک را با هم مقایسه نمود. معمولا حدبیشتر 5٪ اختلاف بین فیلم و زینک قابل قبول است.
کنترل لبه کار و فاصله ها برای زینک چقدر باید باشد؟
همانگونه که گفته شد، لبه کار برای هر ماشین چاپ متفاوت است. معمولا در ماشین های چاپ دو ورقی لبه کار 7 سانتی متر و در ماشین های یک ورقی حدود 3 الی 4 سانتی متر در نظر گرفته می شود. در این مرحله علاوه بر کنترل اندازه لبه کار بایستی صاف بودن لبه کار یعنی یکنواختی فاصله فیلم تا لبه پلیت را کنترل کرد تا کار جایی به صورت زاویه دار روی کاغذ چاپ نشود و گونیا نباشد. همچنین فاصله چپ و راست کار را تا لبه های زینک اندازه می زنیم و باید دقت شود که در کارهای دو رنگ به بالا این فاصله ها در تمامی رنگها رعایت شود تا در هنگام چاپ تنظیم ماشین راحت تر انجام شود
کنترل نقاط و یا خطوط زاید در پلیت
ذرات گرد و غبار یا خط لبه های فیلم در کارهای مونتاژ شده روی پلیت ممکن است ظاهر شود و در هنگام کار چاپ جزو محدوده پس از برش کار باشد و از کیفیت کار چاپی بکاهد، برای این منظور سطح پلیت کنترل شده و در صورت رویت چنین مواردی با داروها با قلم های مخصوص برداشتن ژلاتین پلیت، آنها را پاک می نماییم.
تذکر 1- در هنگام کپی پلیت های پوزتیو که فیلم آنها مونتاژ شده است معمولا پلیت را در باد نور می دهند. یک بار نوردهی معمولی و در زمان لازم مانند تمامی کارهای قبلی و بار دیگر با کالک یا کاغذ پوستی به اندازه تقریبا 14 تا 13 زمان نوردهی معمولی پلیت را نور می دهیم، با این کار لبه های فیلم روی پلیت با اثر نوار چسب های روی فیلم بسیار ضعیف شده و یا از بین می رود. روش دیگری نیز وجود دارد و آن این است که پلیت را از ابتدا در زمانی بسیار بیشتر از زمان معمولی ولی با کاغذ پوستی و یا کالک نور می دهیم که نتیجه کار هر دو از بین رفتن یا ضعیف شدن خطوط کناره فیلم های مونتاژ شده با اثر نوار چسب های روی فیلم می باشد .
تذکر 2- نقاط اضافه یا خطوطی که در زمینه های ترام دار می باشد را نمی توان از بین برد زیرا این عمل باعث از بین رفتن ترامهای پیرامون می باشد.
تذکر3- پلیت هایی که نیاز به روتوش دارند بایستی کاملا خشک شوند و سپس آنها را رو توش کرده زیرا رطوبت دارو باعث تضعیف ترامها یا خطوط مجاور می شود و همچنین در هنگام پاک کردن دارو و یا شستن آن باید توجه داشت که دارو به قسمتهای دیگر نفوذ نکند
بیشتر بخوانید : پلیت ستر یا Ctp چیست؟ {راهنمای خرید و کاربرد و قیمت}
کنترل سطح پلیت به چه منظور انجام می شود؟
گاهی سطح زینک که دوستدار آب است ممکن است اکسید باشد و دانه هایی در آن ظاهر شود. این دانه ها را با روتوش نمی توان از بین برد و بایستی در صورت ایجاد مشکل در تصویر هنگام چاپ پلیت تعویض شود. گاهی نیز در اثر مطلوب نبودن زمان نوردهی و یا غلظت نامناسب دارو هاله ای به رنگ سبز یا آبی رویه زینک می ماند که بیشتر اوقات با تهیه داروی جدید و شستشوی مجدد پلیت این زمینه ها حذف می شود خراشیدگی و زدگی سطح زینک نیز باعث می شود در حین عملیات چاپ مرکب به خود گرفته و روی کاغذ چاپ شود. در صورتی که این خراشیدگی ها و زدگی ها در طرح نهایی پس از برش ظاهر شود بایستی پلیت تعویض شود.
سوزاندن و صمغ زدن پلیت به چه منظور انجام می شود؟
برای استحکام و ثبوت سطح حساس پلیت (سطح تصویر)، پلیت را در دمای تعیین و زمان تعیینی حرارت می دهند، با این عمل پلیت در تیراژ بالاتری چاپ داده و در مقابل اصطحکاک و مواد شیمیایی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد. باید توجه داشت که در صورتی که پلیت به صورت نامناسب و غیر یکنواخت حرارت داده شود، دفرمه شده و در کار چند رنگ انطباق رنگها روی یکدیگر به درستی انجام نخواهد شد. پس بایستی پس از سوزاندن پلیت دوباره از انطباق فیلم و پلیت سوزانده شده اطمینان حاصل نمود.
صمغ زدن نیز به منظور حفاظت و جلوگیری از اکسید شدن سطح غیر تصویر پلیت انجام می شود. برای این کار مقداری صمغ را روی پلیت یا اسفنج به صورت یکنواخت مالیده و سپس با یک پارچه خشک و تمیز سطح پلیت را خشک می نمائیم اگر صمغ کیفیت و غلظت کافی را داشته باشد روی سطح غیر تصویر تأثیر لازم را گذاشته و دقیقا تا مرز بین سطح تصویر و غیر تصویر به صورت یکنواخت پخش می شود. توجه داشته باشید که در صورتی که می خواهید پلیت را بسوزانید پخش می شود.
توجه داشته باشید که در صورتی که می خواهید پلیت را بسوزانید، بعد از عمل سوزاندن بلیت آن را یکبار دیگر در داروی ظهور شستشو داده و صمغ بزنید.
زینک و محدودیتهای آن چیست؟
زینک یا پلیت بعنوان لوح چاپ پس از نوردهی و ظهور، برای چاپ آماده می شود. جنس موادی که روی سطح زینک کشیده می شود از دو قسمت بیس و امولسیون تشکیل شده است. بیس اصلی که سطوح روشن تر زینک است، نسبت به جذب آب، تمایل بیشتری دارد ولی قسمت امولسیون نسبت به رنگ متمایل تر است. (البته در سیستم افست خشک با تغییرات در جنس پوشش زینک و ساختار انتقال مرکب، آب از سیستم افست حذف شده است. برای هماهنگی بیشتر با سیستم قبل از چاپ دو نوع زینک استفاده می شود (پزتیو، نگاتیو) تا برای کپی فیلم های متفاوت (پزتیو یا نگاتیو) مناسب تر باشد. ساختار امولسیون در نوع پزتیو که عموما استفاده بیشتری دارد به این شکل است که جاهای نوردهی شده، در مرحله ظهور داخل دارو حل می شود و جاهای نور نخورده، ثابت باقی می ماند. در نوع نگاتیو جاهایی که نور خورده، در مرحله ظهور ثابت می ماند و جاهای دیگر زینک که نور نخورده، در ظهور و شستشو پاک می شود. از زینک نگاتیو معمولا در سیستم لیتوگرافی سنتی استفاده می شود. در این سیستم بعد از تهیه فیلم اولیه (نگاتیو) از روی صفحات که با دوربین لیتوگرافی انجام می شود، فیلم ها روتوش و مونتاژ می شود. پس از آن در این مرحله اگر از زینک نگاتیو استفاده نشود، باید یک فیلم دیگر پزتیو (با دستگاه قید کنتاکت) از روی فیلم ها تهیه شود. مزیت استفاده از زینک نگاتیو، حذف فیلم پزتیو است.
زینک پزتیو را در معرض نور روز قرار ندهید. با این کار امولسیون یا ژله روی زینک با نوردهی ناخواسته، آغاز به ضعیف شدن می کند، چرا که در این سیستم امولسیون با نورنخوردن برروی زینک باقی می ماند و چنانچه نوردهی ثانویه برای زینک بوجود بیاید زینک خیلی زود حساسیت خود را هنگام چاپ (برای جذب مرکب از دست خواهد داد. این مسئله در زینک نگاتیو اشکالی ایجاد نمی کند چرا که امولسیون با نوردهی تثبیت می شود. زینک های متنوعی برای تیراژهای متفاوت موجود است، از زینک معمولی حدود پنجاه هزار تیراژ گرفته تا زینک های مسی با تیراژ یک میلیون نسخه، و چند مدل مابین این تیراژ در بازار موجود است. البته فشار استاندارد سیلندر زینک روی سیلندر لاستیک و تاریخ مصرف منقضی نشده، نبودن نور مزاحم روی زینک پزتیو و مسایلی نظیر این، می تواند انتظار ما را از تیراژ مفروض بر آورده کند، که در بعضی موارد چنین نمی شود و برای فرایند مطلوب پروژه مشکل آفرینی می کند.
زینک ها می تواند یکرو و دو رو باشد. از زینک های دو رو معمولا برای کارهای تکرنگ و دو رنگ و بیشتر در چاپ کتاب که حساسیت زیادی ندارد استفاده می شود.
ضخامت زینک ها با بالا رفتن سایز ماشین بیشتر می شود. از طرفی فشار بین سیلندر زینک و لاستیک باید مقدار تعیینی باشد و اضافه شدن ضخامت زینک فشار نرمال را از بین می برد. برای بالا بردن فشار بین زینک و لاستیک معمولا چند ورقه کاغذ بین زینک و سیلندر قرار می دهند. اندازه زینک همواره قدری عظیم تر از حدبیشتر اندازه قابل چاپ است، این فضای اضافه برای قرار گیری زینک در داخل گیره های سیلندر زینک خواهد بود.
بهترین فاصله برای آغاز چاپ، از لبه زینک را لب کار می نامند. این اندازه در ماشین های متفاوت متغیر است. در حالت معمول لیتوگرافی اندازه لب کار را اعمال می کند، اما اگر کار از حالت نرمال خارج است، بهتر است آن را قبل از تهیه زینک در میان بگذاریم.
نکات مهم برای قرار گیری فیلم و کپی زینک از این قرار است :
- فاصله لب چاپ از پایین زینک باید کاملا موازی و یک اندازه باشد. کجی زینک اگر زیاد باشد ممکن است بر طرف کردن آن باعث کوتاهی لب کار شود و مجبور به تعویض زینک شویم.
- قطع کار باید از طرفین مساوی باشد. اگر زینکی را خواستیم تجدید کنیم، فراموش نشود لب کار را باید مطابق زینک های قبلی بگیریم. و طرف ژله یا امولسیون که آن را ژله خوانا یا ناخوانا می نامند و همواره باید به طرف ژله زینک باشد.
برای استحکام قرار گیری زینک داخل سیلندر لبه آن توسط پانچ مخصوص همان ماشین پانچ می شود و شکل آن برای ماشین های متفاوت فرق می کند. در نتیجه ممکن است برای تجدید چاپ با ماشین جدید سازگار نباشد و ما ناگزیر از عوض کردن زینک یا ماشین باشیم.
نوردهی زینک به چه صورت انجام می شود؟
یکی از نکات ضروری که برای تهیه فیلم به آن توجه می شود، طرف ژله یا امولسیون است که خوانا یا ناخوانا باشد و صرفا برای انطباق مستقیم ژله فیلم بر زینک رعایت می شود. هنگ کپی زینک با انطباق ژله فیلم روی ژله زینک از شکست نور تا جای ممکن جلوگیری می شود. رعایت نکردن این مسئله در شرایط نوری نرمال از اندازه ترام تا حدود زیادی کم می کند. تغییر اندازه ترام که در نتیجه نوردهی نامناسب زینک است باعث بروز دو شرایط عظیمی ترام (چاقی ترام) و (لاغری ترام) می شود.
فرایند کپی زینک به صورت خلاصه به این ترتیب است:
- فیلم باید از طرف ژله روی زینک قرار بگیرد.
- اندازه جانبی باید یکی باشد. یعنی فیلم از طرفین به یک اندازه باشد.
- اندازه لب کار با خط کش مخصوص تعیین می شود.
- بعد از تعیین شدن جای فیلم با چند قطعه چسب نواری آن را ثابت می نمایند.
- داخل دستگاه کپی زینک قرار می دهند. بعد از بستن درب شیشه ای وکیوم را روشن می نمایند. با روشن شدن وکیوم بالشتک رویه میز از هوا پر می شود و با فشار، زینک را بروی درب شیشه ای ثابت می کند و هوای بین فیلم و زینک را کاملا خارج می کند.
- لامپ مجهز به تایمر را که بر روی عدد تعیینی از قبل تنظیم شده، روشن می نمایند.
- بعد از اتمام نوردهی، فیلم از زینک جدا می شود و در داخل سینک ظهور با دارو شستشو می شود).
- بعد از ظهور با آب شستشو می شود تا فرایند ظهور متوقف شود.
- با داروی روتوش جاهایی از ژله که بصورت لکه ناخواسته ظاهر شده است را پاک می نمایند و با اسفنج مرطوب آن را تمیز می نمایند.
- بعد از خشک شدن زینک به یاری اسفنج آن را با لایه ای از صمغ می پوشانند تا از اکسید شدن زینک جلوگیری شود.
در سیستم پلیت ستر که اطلاعات تصویری بدون واسطه فیلم به شکل مستقیم روی پلیت (زینک) ثبت می شود، به خاطر اینکه واسطه فیلم از بین می رود و دخالت دست و خطای انسان کم می شود، تا حدود زیادی بعضی مسائل کپی زینک نظیر کجی زینک و سایه انداختن لبه های مونتاژ و لکه های ناخواسته و نظیر آن کم می شود. البته علی رغم فواید این چنینی، وفور یا کمبود فیلم و زینک در بازار و هزینه تمام شده تأثیر زیادی در رشد این سیستم دارد.
منبع: مجله چاپخونه